Thứ hai, 23/12/2024, 11:38

Một số giải pháp chăn nuôi lợn an toàn sinh học

Chủ nhật - 03/05/2020 20:50 3.118 0

Trong chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn nói riêng, việc đảm bảo an toàn dịch bệnh cho đàn lợn là vấn đề rất quan trọng và đang được người chăn nuôi quan tâm. Đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe vật nuôi, an toàn thực phẩm và hiệu quả đầu tư.

Một số giải pháp chăn nuôi lợn an toàn sinh học

Mô hình nuôi lợn thịt hộ anh Hải, Thanh Nho, Thanh Chương

Đặc biệt vừa qua, trên địa bàn Nghệ An bệnh dịch tả lợn Châu Phi đã xảy ra trên diện rộng và gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi. Đây là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, do vi rút gây ra; khi lợn bị bệnh có tỷ lệ chết cao và có thể đến 100%. Hiện nay, chưa có vắc xin phòng bệnh và không có thuốc điều trị. Vì vậy, để phát triển chăn nuôi lợn có hiệu quả và an toàn dịch bệnh người chăn nuôi cần áp dụng nghiêm ngặt các giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học sau đây là một số giải pháp chủ yếu:
- Đối với chuồng nuôi và dụng cụ chăn nuôi: Chuồng nuôi cần có hệ thống hàng rào bao quanh, có ranh giới tách biệt giữa khu chăn nuôi và khu sinh hoạt của con người. Không để cho các loại vật nuôi khác như: gà, vịt...đi vào chuồng nuôi lợn. Cửa ra vào không nên mở tự do mà phải được đóng kín, có khóa cửa và biển báo. Sử dụng quần áo, ủng, bảo hộ lao động riêng cho khu vực chăn nuôi; vệ sinh sát trùng quần áo; dụng cụ bảo hộ sau khi sử dụng. Cần bố trí khu vực khử trùng, hoặc hố/chậu khử trùng trước cửa chuồng nuôi và đầu mỗi dãy chuồng, thay bảo hộ lao động cho người ra vào khu vực chăn nuôi. Tất cả các dụng cụ từ máng ăn, máng uống, và dụng cụ, đồ vật khác khi đưa vào chuồng nuôi, kể cả mua mới cũng cần phải được làm sạch và khử trùng để hạn chế tối đa việc xâm nhập và phát tán mầm bệnh vào chuồng nuôi lợn. Nên có ô chuồng nuôi cách ly đàn lợn mới nhập hoặc nuôi lợn bị bệnh. Đường thoát nước thải từ chuồng nuôi đến khu xử lý chất thải đảm bảo kín; nước thải ô chuồng nào thoát riêng ô chuồng đó ra đường thoát nước chung. Cần kiểm soát nghiêm ngặt người và phương tiện ra vào khu chăn nuôi: Hạn chế tối đa người ngoài ra, vào khu vực chăn nuôi. Đặc biệt khi có khách đến tham quan, mua bán lợn giống, lợn thịt ra vào trại phải thực hiện biện pháp bảo hộ, khử trùng người, phương tiện và chuồng nuôi trước và sau khi khách đến và đi; chất sát trùng tại các hố sát trùng ở cổng ra vào khu chăn nuôi, chuồng nuôi phải bổ sung hoặc thay hằng ngày, cần thay đổi các loại chất sát trùng để tăng hiệu quả sát trùng. Ghi chép đầy đủ các thông tin liên quan đến việc khử trùng vào sổ để theo dõi, kiểm tra như: ngày tháng khử trùng, khu vực khử trùng, hóa chất sát trùng, người thực hiện…một cách đầy đủ, kịp thời và chính xác.
- Đối với con giống: Khi mua lợn giống, người chăn nuôi cần đến những cơ sở sản xuất con giống đảm bảo an toàn dịch bệnh; có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Đàn lợn cần được tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin; không nên mua giống tại nơi vừa xảy ra dịch. Đối với lợn nhập từ ngoài tỉnh phải có Giấy kiểm dịch. Trong quá trình vận chuyển, cần bố trí phương tiện và thời gian vận chuyển phù hợp; khử trùng kỹ phương tiện trước và sau khi vận chuyển đàn lợn giống. Thực hiện nuôi cách ly ít nhất 2 tuần để theo dõi tình trạng sức khỏe; ghi chép đầy đủ các thông tin về đàn lợn giống vào sổ chăn nuôi như: Ngày tháng nhập lợn, địa chỉ nơi bán giống, tình trạng tiêm phòng…một cách đầy đủ và chính xác.
- Đối với thức ăn và nước uống: Cần kiểm soát tốt nguồn thức ăn và nguyên liệu phục vụ cho chăn nuôi đảm bảo có chất lượng tốt, có nguồn gốc rõ ràng, không bị hỏng, mốc và còn hạn sử dụng; không nhiễm các loại mầm bệnh; không cho lợn ăn các loại thức ăn thừa của người khi chưa được nấu chín. Khi nhập thức ăn và nguyên liệu cần bảo quản tại kho chứa riêng, không để vào trong các dãy chuồng nuôi. Nguồn nước cho chăn nuôi lợn phải đảm bảo an toàn, nên bổ sung chế phẩm sinh học trong thức ăn để tăng khả năng tiêu hóa, sức đề kháng cho đàn lợn.
- Chăm sóc, nuôi dưỡng: Cần có quy trình chăn nuôi phù hợp với từng loại lợn theo các giai đoạn sinh trưởng, phát triển và tuân thủ thực hiện đúng quy trình. Nên áp dụng phương thức quản lý “cùng vào – cùng ra”. Đối với chăn nuôi lợn nông hộ nên áp dụng phương thức nuôi khô, không sử dụng nước tắm cho lợn. Kết hợp sử dụng các chế phẩm sinh học trong nước uống, độn chuồng và định kỳ phun sương trong chuồng nuôi theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Cung cấp đầy đủ khẩu phần ăn cho các loại lợn nuôi cũng như lợn ở các giai đoạn sinh trưởng khác nhau.
- Công tác vệ sinh thú y: Hàng ngày tiến hành vệ sinh bên trong và ngoài chuồng nuôi; thu gom và xử lý toàn bộ rác, chất thải để xử lý. Khử trùng xung quanh chuồng trại định kỳ ít nhất 2 lần/tuần; bên trong chuồng nuôi ít nhất 1 lần/tuần. Đối với chuồng nuôi vừa xảy ra dịch bệnh: Tiến hành quét dọn, thu gom toàn bộ rác, chất thải chăn nuôi, phân, chất độn chuồng và tiêu hủy bằng cách đốt. Vệ sinh cơ học toàn bộ chuồng nuôi và khuôn viên trại; phun thuốc sát trùng 1 lần/ngày toàn bộ chuồng nuôi, khuôn viên trại, khu vực nhà ở cho công nhân,…bằng các thuốc sát trùng như: Benkocid, Omnicide, Han Iodine, Virkon, Povi dine theo hướng dẫn của Nhà sản xuất. Rải vôi bột hoặc phun dung dịch vôi 1% lên toàn bộ bề mặt chuồng trại như nền chuồng, lối đi, hành lang, cổng trại, đường vào trại…đảm bảo bề mặt phải được phủ trắng vôi. Tất cả các dụng cụ chăn nuôi, quần áo bảo hộ sử dụng 1 lần nên tiêu hủy bằng cách đốt. Đối với một số dụng cụ chăn nuôi như ủng, lồng úm,máng ăn, máng uống, dụng cụ vệ sinh, thu gom chất thải…phải cọ rửa sạch và phun thuốc sát trùng ít nhất 2 lần. Đối với các thiết bị dụng cụ bằng điện có thể xông hơi bằng formol và thuốc tím. Toàn bộ cây bụi, cỏ dại trong trại và khu vực xung quanh phải được chặt bỏ và đốt cháy hoàn toàn; cần nạo vét, khơi thông cống rãnh, sử dụng vôi bột rải lên toàn bộ bề mặt cống rãnh. Có biện pháp diệt ruồi muỗi, diệt chuột và các côn trùng khác.
- Xử lý chất thải chăn nuôi: Chất thải phải được thu gom hằng ngày, để xa khu chuồng nuôi và nơi cấp nước. Đồng thời phải có biện pháp xử lý chất thải phù hợp với điều kiện chăn nuôi bằng các giải pháp như: Sử dụng hệ thống biogas, ủ phân vi sinh hoặc dùng đệm lót sinh học… Khi có vật nuôi chết cần thực hiện tiêu hủy bằng phương pháp đốt cháy hoàn toàn hoặc chôn rải vôi bột, khử trùng theo đúng quy định thú y. Tuyệt đối không xả thải trực tiếp ra môi trường xung quanh sẽ gây ô nhiễm môi trường và phát tán mầm bệnh.
- Quản lý dịch bệnh: Người chăn nuôi cần có quy trình phòng bệnh phù hợp cho từng loại lợn và thực hiện đúng quy trình. Khi có dịch bệnh phải khai báo cho chính quyền địa phương và thực hiện đầy đủ các quy định về phòng chống dịch. Cách ly lợn ốm để có biện pháp xử lý phù hợp, ngừng xuất bán lợn giống và kiểm soát chặt chẽ việc bán sản phẩm, vật tư trong khu chăn nuôi lợn ra ngoài. Trường hợp lợn bị các bệnh buộc phải tiêu hủy thì thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Đồng thời thực hiện nghiêm ngặt việc tiêu độc, khử trùng tại chỗ; không rửa ngay ô chuồng bị bệnh mà tiến hành phun khử trùng liên tục 3 – 4 ngày sau đó mới rửa chuồng bằng nước sạch và khử trùng lại mới đưa lợn vào nuôi.
Trên đây là một số giải pháp về chăn nuôi lợn an toàn sinh học, người chăn nuôi cần quan tâm và tăng cường áp dụng một cách đầy đủ và thường xuyên để đảm bảo an toàn dịch bệnh cho đàn lợn nuôi, tăng hiệu quả đầu tư và phát triển chăn nuôi bền vững./.
Văn Thắng
Trung tâm Khuyến nông