 |
 |
|
|
Thứ tư, 22/10/2025, 13:07
Chuyển đổi số - Đòn bẩy chiến lược nâng cao chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản Nghệ An
Chuyển đổi số (CĐS) là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên công nghệ số (trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, dữ liệu điện toán đám mây, blockchain, web3…). Nói cách khác, chuyển đổi số không chỉ là việc số hóa dữ liệu hay ứng dụng công nghệ thông tin, mà còn là cuộc cách mạng về tư duy, mô hình quản trị và phương thức kinh doanh, nhằm tạo ra giá trị mới, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh.
Đối với nông nghiệp, chuyển đổi số thể hiện ở ba trụ cột: chính quyền số trong quản lý, kinh tế số trong thương mại hóa sản phẩm, và nhân lực số trong sản xuất – kinh doanh. Đây chính là nền tảng để các địa phương, trong đó có Nghệ An, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, minh bạch, hiệu quả và bền vững.
Bối cảnh và tầm quan trọng của chuyển đổi số trong nông nghiệp Nghệ An
Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang lan tỏa mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu, là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia, địa phương và ngành hàng. Đối với Nghệ An, một tỉnh có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, khí hậu đa dạng, tài nguyên phong phú và nền nông nghiệp lâu đời, CĐS không chỉ là lựa chọn, mà còn là yêu cầu bắt buộc nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng, mở rộng thị trường và nâng tầm thương hiệu, chính là chìa khóa để:
Bối cảnh và tầm quan trọng của chuyển đổi số trong nông nghiệp Nghệ An
Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang lan tỏa mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu, là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia, địa phương và ngành hàng. Đối với Nghệ An, một tỉnh có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, khí hậu đa dạng, tài nguyên phong phú và nền nông nghiệp lâu đời, CĐS không chỉ là lựa chọn, mà còn là yêu cầu bắt buộc nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng, mở rộng thị trường và nâng tầm thương hiệu, chính là chìa khóa để:
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất từ canh tác, thu hoạch đến chế biến.
- Đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.
- Mở rộng kênh phân phối qua thương mại điện tử và các nền tảng số.
Thực tế, Nghệ An hiện có hàng loạt sản phẩm đặc sản nổi tiếng: cam Vinh (được bảo hộ chỉ dẫn địa lý), chè Thanh Chương, thủy sản Quỳnh Lưu, nước mắm Vạn Phần, mật ong Nghĩa Đàn… Việc ứng dụng công nghệ số không chỉ giúp bảo tồn và nâng tầm thương hiệu, mà còn tạo cú hích để nông sản xứ Nghệ hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ở đây, CĐS chính là “chìa khóa” để giải quyết đồng thời ba bài toán lớn: nâng cao chất lượng – tối ưu chế biến – mở rộng thị trường.
Chính quyền số – Trụ cột cho quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc
Một trong những trụ cột của CĐS nông nghiệp Nghệ An là chính quyền số. Thay vì quản lý thủ công, các cơ quan quản lý nhà nước giờ đây vận hành hệ thống quản trị hiện đại, dựa trên dữ liệu thời gian thực, cho phép:
Chính quyền số – Trụ cột cho quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc
Một trong những trụ cột của CĐS nông nghiệp Nghệ An là chính quyền số. Thay vì quản lý thủ công, các cơ quan quản lý nhà nước giờ đây vận hành hệ thống quản trị hiện đại, dựa trên dữ liệu thời gian thực, cho phép:
- Đồng bộ thông tin từ cấp xã, huyện đến tỉnh.
- Giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ cho doanh nghiệp và người dân.
- Tăng tính minh bạch, giúp người dân và doanh nghiệp dễ tiếp cận thông tin.
Một số giải pháp nổi bật:
- Phần mềm cơ sở dữ liệu nông lâm thủy sản: Cho phép nhập, cập nhật, tra cứu dữ liệu kiểm tra, cấp phép, xử lý vi phạm trên cùng một nền tảng, hạn chế tối đa sai sót và trùng lặp thông tin.
- Tổ chức giải quyết thủ tục hành chính về việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm trực tuyến toàn trình với tỷ lệ 100%: Tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân, bảo đảm tính minh bạch và rút ngắn thời gian khi giải quyết thủ tục hành chính.
- Hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng mã QR: Đã triển khai cho hơn 192 sản phẩm, bao gồm cả nông sản tươi và sản phẩm chế biến sâu. Người tiêu dùng chỉ cần quét mã là có thể biết đầy đủ thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất và chứng nhận chất lượng.
- Cổng thông tin điện tử quản lý chất lượng nông lâm thủy sản (có địa chỉ http://chicucqlclnghean.gov.vn): Tích hợp dữ liệu từ các đợt kiểm tra, thẩm định, công bố sản phẩm, giúp lãnh đạo ngành ra quyết định điều hành nhanh chóng, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tra cứu thông tin một cách dễ dàng.
Nhờ hạ tầng chính quyền số, quy trình quản lý chất lượng nông sản ở Nghệ An đã được chuẩn hóa, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho cả cơ quan quản lý lẫn doanh nghiệp.
Kinh tế số – Đa dạng hóa kênh tiêu thụ, nâng giá trị nông sản
Nếu chính quyền số là nền tảng quản lý, thì kinh tế số chính là động lực thương mại hóa sản phẩm. Chỉ trong vài năm, nhiều sản phẩm OCOP và đặc sản Nghệ An đã “lên sàn” thương mại điện tử, mở rộng thị trường từ nội tỉnh ra toàn quốc và quốc tế. Thực tế đã chứng minh, việc ứng dụng các nền tảng số trong tiêu thụ và chế biến đang tạo ra những thay đổi căn bản:
Kinh tế số – Đa dạng hóa kênh tiêu thụ, nâng giá trị nông sản
Nếu chính quyền số là nền tảng quản lý, thì kinh tế số chính là động lực thương mại hóa sản phẩm. Chỉ trong vài năm, nhiều sản phẩm OCOP và đặc sản Nghệ An đã “lên sàn” thương mại điện tử, mở rộng thị trường từ nội tỉnh ra toàn quốc và quốc tế. Thực tế đã chứng minh, việc ứng dụng các nền tảng số trong tiêu thụ và chế biến đang tạo ra những thay đổi căn bản:
- Đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử: Nhiều sản phẩm OCOP và đặc sản Nghệ An đã có mặt trên các sàn lớn như Postmart, Voso, Shopee, Lazada, giúp tiếp cận khách hàng mọi miền đất nước.
- Tổ chức liên hệ và mời Công ty TikTok Việt Nam tham dự Hội nghị kết nối tiêu thụ nông sản vùng miền tại Nghệ An; phối hợp và ký kết hợp tác với Tiktok hội thảo, tập huấn và tổ chức cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh bán nông sản trên nền tảng TikTok.
- Khai thác kênh bán hàng trực tuyến: Các hợp tác xã và doanh nghiệp như HTX Sen Quê Bác, Công ty CP Dược liệu Pù Mát và một số doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh hình thức livestream bán hàng, doanh thu từ kênh trực tuyến ở một số đơn vị đã chiếm tới 20–30% tổng doanh thu.
- Số hóa quy trình sản xuất, chế biến: Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng hệ thống quản trị sản xuất ERP và IoT để giám sát dây chuyền chế biến, đảm bảo sản phẩm đạt các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 22000. Việc này giúp giảm hao hụt sau thu hoạch, tối ưu chi phí vận hành và nâng cao chất lượng thành phẩm.
- Ứng dụng blockchain trong xuất khẩu: Một số đơn vị tiên phong đã áp dụng blockchain để quản lý chuỗi cung ứng, giúp minh bạch thông tin, chống gian lận thương mại, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu trên thị trường quốc tế.
Lợi ích rõ rệt:
- Giảm chi phí vận hành và logistics.
- Hạn chế hao hụt sau thu hoạch.
- Tăng giá trị sản phẩm nhờ chứng minh được chất lượng và nguồn gốc.
Nhân lực số – “Chìa khóa vàng” của chuyển đổi số nông nghiệp
Hạ tầng và công nghệ chỉ là công cụ; yếu tố quyết định vẫn là con người. Nghệ An đã triển khai hàng loạt chương trình đào tạo từ cơ bản đến chuyên sâu cho cán bộ, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân:
Hạ tầng và công nghệ chỉ là công cụ; yếu tố quyết định vẫn là con người. Nghệ An đã triển khai hàng loạt chương trình đào tạo từ cơ bản đến chuyên sâu cho cán bộ, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân:
- Kỹ năng kinh doanh online: tạo gian hàng, tối ưu hiển thị sản phẩm trên sàn thương mại điện tử(TMĐT).
- Kỹ thuật truyền thông số: chụp ảnh, quay video, biên tập nội dung quảng bá.
- Phân tích dữ liệu thị trường: sử dụng công cụ thống kê, dự báo nhu cầu.
- Vận hành thiết bị công nghệ cao: từ máy sấy thông minh đến hệ thống đóng gói tự động.
Tại Thanh Chương, Quỳnh Lưu, Yên Thành, đã xuất hiện đội ngũ “nông dân số” trẻ, tự vận hành fanpage, livestream bán hàng, trả lời khách qua chat, quản lý đơn hàng bằng ứng dụng di động. Đây là lực lượng tiên phong lan tỏa văn hóa số trong nông nghiệp.
An toàn, an ninh thông tin – Nền tảng bền vững cho hệ sinh thái số
Trong môi trường số, dữ liệu về sản xuất, công thức chế biến, thông tin khách hàng… là tài sản vô giá. Vì vậy, Nghệ An cần đặc biệt chú trọng đến vấn đề bảo mật và an toàn thông tin như:
An toàn, an ninh thông tin – Nền tảng bền vững cho hệ sinh thái số
Trong môi trường số, dữ liệu về sản xuất, công thức chế biến, thông tin khách hàng… là tài sản vô giá. Vì vậy, Nghệ An cần đặc biệt chú trọng đến vấn đề bảo mật và an toàn thông tin như:
- Triển khai chữ ký số, chứng thư số để xác thực và bảo vệ giao dịch điện tử.
- Thực hiện sao lưu dữ liệu định kỳ để phòng ngừa mất mát.
- Lắp đặt tường lửa và hệ thống phòng chống tấn công mạng nhằm ngăn chặn xâm nhập trái phép.
- Tập huấn cho cán bộ kỹ thuật về nhận diện và xử lý rủi ro an ninh mạng.
Cán bộ kỹ thuật được tập huấn nhận diện rủi ro, chủ động xử lý sự cố, đảm bảo hệ thống vận hành thông suốt, tránh gián đoạn sản xuất – kinh doanh.
Định hướng phát triển đến năm 2030
Nghệ An hướng tới xây dựng hệ sinh thái số toàn diện trong lĩnh vực chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản với các mục tiêu:
Định hướng phát triển đến năm 2030
Nghệ An hướng tới xây dựng hệ sinh thái số toàn diện trong lĩnh vực chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản với các mục tiêu:
- Số hóa toàn bộ dữ liệu sản xuất: 100% vùng trồng, cơ sở chế biến, doanh nghiệp xuất khẩu được quản lý trên nền tảng số, kết nối liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia.
- Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI): Phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để dự báo xu hướng tiêu dùng, nhận diện rủi ro dịch bệnh, dự đoán biến động giá cả.
- Mở rộng hợp tác công – tư: Liên kết với các tập đoàn công nghệ để tiếp nhận giải pháp mới, chuyển giao công nghệ và đào tạo chuyên sâu.
- Xây dựng thương hiệu số “Nông sản Nghệ An”: Bộ nhận diện thương hiệu đồng nhất, chiến lược quảng bá bài bản trên môi trường số, hướng tới thị trường quốc tế.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp Nghệ An không chỉ là sự thay đổi về công nghệ, mà còn là cuộc cách mạng về tư duy và phương thức sản xuất – kinh doanh. Khi chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân cùng chung tay, tận dụng sức mạnh của công nghệ số, nông sản xứ Nghệ hoàn toàn có thể vươn xa, khẳng định vị thế trên bản đồ nông sản Việt Nam và thế giới.
Chuyển đổi số chính là đòn bẩy chiến lược giúp Nghệ An phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững, chất lượng cao – đáp ứng yêu cầu hiện tại và đón đầu xu hướng tương lai.
![]()
Chuyển đổi số chính là đòn bẩy chiến lược giúp Nghệ An phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững, chất lượng cao – đáp ứng yêu cầu hiện tại và đón đầu xu hướng tương lai.
Số liệu áp dụng Chuyển đổi số cho nông sản tỉnh Nghệ An
Đồng chí Trần Như Khôi (PCT HĐND tỉnh Nghệ An) và đồng chí Võ Thị Nhung (PGĐ Sở Nông nghiệp và Môi trường) tại Diễn đàn Kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản vùng Bắc Trung bộ (06/8/2025)
Sản phẩm OCOP tham gia hội chợ TP Hồ Chí Minh
Lê Anh Tường
Phó Chi cục trưởng Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường - nguồn TSKN
Phó Chi cục trưởng Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường - nguồn TSKN
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Văn bản mới
Tin nổi bật
-
Chuyển đổi số - Đòn bẩy chiến lược nâng cao chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản Nghệ An
-
Gương nông dân làm kinh tế giỏi tại xã Đại Huệ, tỉnh Nghệ An
-
Mô hình nuôi gà H’mông thương phẩm an toàn sinh học hướng đi mới tại xã Quỳnh Thắng
-
Tạo động lực phát triển sản xuất nông nghiệp vùng cao xã Na Ngoi
-
Hiệu quả mô hình sản xuất giống cá chim vây vàng (Trachinotus falcatus) quy mô công nghiệp, sạch bệnh phục vụ phát triển bền vững nghề nuôi biển
-
Đoàn công tác của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam chào xã giao Trung tâm Khuyến nông Nghệ An
-
Hội nghị tập huấn với chủ đề: “Chăn nuôi bền vững vì sức khỏe và thu nhập cộng đồng
-
Diễn đàn: “Giải pháp giảm giá thành chăn nuôi, ổn định nguồn cung ứng sản phẩm thịt trong nước và xuất khẩu”
-
Thu nhập cao từ kết hợp nông nghiệp với du lịch sinh thái
-
Hiệu quả cao mô hình nuôi dúi
Thư viện ảnh
