 |
 |
|
|
Hướng dẫn phòng trừ hiệu quả chuột, ốc bươu vàng và cỏ dại trên lúa vụ Xuân năm 2024 ngay từ đầu vụ.
Vụ Xuân là vụ sản xuất chính, có ý nghĩa quyết định đến mục tiêu sản lượng lương thực cả năm. Trong năm 2024, toàn tỉnh có kế hoạc gieo cấy trên 90.500 ha lúa với mục tiêu năng suất 67,98 tạ/ha, sản lượng615.250 tấn.
Để thực hiện và hoàn thành được mục tiêu kế hoạch trên thì bên cạnh việc tập trung chỉ đạo thực hiện tốt các khâu kỹ thuật như: Thời vụ gieo cấy, cơ cấu giống, điều tiết nước, kỹ thuật chăm sóc thì việc phát hiện và phòng trừ kịp thời, hiệu quả sâu bệnh hại đóng vai trò rất quan trọng trong bảo vệ và thực hiện thành công chỉ tiêu, kế hoạch sản xuất.
Trong các sinh vật gây hại chính trên lúa Xuân thì các đối tượng như: Chuột, ốc buơu vàng và cỏ dại là những loại dịch hại chính trên lúa, đặc biệt ở thời kỳ đầu vụ. Trong vụ lúa Xuân 2023, toàn tỉnh đã có trên 2.367 ha bị chuột gây hại, 1.700 ha nhiễm ốc bươu vàng. Ngoài chuột, ốc bươu vàng thì cỏ dại là đối tượng làm giảm đáng kể năng suất cây trồng do cạnh tranh về ánh sáng, nước và dinh dưỡng; đồng thời là ký chủ trung gian của sâu, bệnh hại.
Trong phòng trừ chuột, ốc buơu vàng, cỏ dại thì thời gian đầu vụ sản xuất (vệ sinh đồng ruộng, lấy nước, làm đất, trước khi gieo cấy) là thời điểm thích hợp nhất để thực hiện và phát huy hiệu quả của các biện pháp phòng trừ trên diện rộng. Vì vậy thời kỳ đầu vụ là thời điểm chúng ta cần tập trung chỉ đạo, thực hiện lựa chọn và áp dụng động bộ các biện pháp kỹ thuật nhằm phòng trừ kịp thời, hiệu quả, ngăn ngừa nguy cơ chuột, ốc bươu vàng, cỏ dại bùng phát gây thiệt hại nặng trên diên rộng bảo vệ kết quả sản xuất lúa vụ Xuân năm 2024. Cụ thể:
1. Các biện pháp kỹ thuật diệt chuột
- Biện pháp canh tác: Trước khi gieo trồng cần tập trung tuyên truyền, hướng dẫn nông dân thực hiện tốt vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây trồng, làm sạch cỏ ven bờ, phát quang bờ bụi, tìm phá các hang ổ chuột kết hợp với việc tổ chức diệt chuột đồng loạt ngay rừ đầu vụ. Dùng nilon để che phủ mạ để vừa chống rét đồng thời ngăn ngừa chuột gây hại.
- Biện pháp thủ công và sinh học diệt chuột: Phát động các đợt bắt diệt chuột trên diện rộng vào thời kỳ làm đất, lấy nước vào ruộng và duy trì thường xuyên trong suốt vụ sản xuất bằng các biện pháp như: Đào bắt, bẫy kẹp vạn năng, bẫy bán nguyệt bẫy sập, bẫy hom, bẫy dính,... để bắt diệt. Khuyến khí bảo vệ, phát triển đàn mèo, bảo vệ các thiên địch tự nhiên của chuột như rắn, chim cú mèo,...
- Biện pháp sử dụng thuốc hóa học diệt chuột
+ Chỉ sử dụng các thuốc diệt chuột trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được pháp sử dụng tại Việt Nam, trong đó ưu tiên lựa chọn các thuốc ít độc với người, vật nuôi, môi trường như: Thuốc diệt chuột có hoạt chất Brodifacoum, Bromadiolone, Coumatetralyl, Diphacinone,... để diệt chuột.
+ Đối với những loại thuốc dùng trộn với mồi để thả: Sử dụng thóc luộc, thóc mầm, ngô mầm hoặc các thức ăn ưa thích khác của chuột để trộn đều với thuốc thành bả theo liều lượng khuyến cáo.
+ Lượng thuốc sử dụng: Tùy theo số lượng chuột có trên đồng ruộng, để xác định liều lượng sử dụng phù hợp cho từng loại thuốc theo khuyến cáo.
+ Lựa chọn địa điểm diệt chuột: Ưu tiên tập trung diệt chuột ở những nơi chuột thường cư trú như: Mương máng, bờ vùng, vùng cồn vệ, nghĩa trang, công trình thủy lợi, quanh các trang trại,....
+ Cách sử dụng: Đặt thuốc, bả tại cửa hang, đường đi của chuột hoặc nơi chuột hay cắn phá (nếu không phát hiện thấy hang hay đường đi của chuột). Kiểm tra các điểm đặt thuốc sau 2 – 4 ngày, nếu chuột ăn hết cần phải bổ sung thêm cho đến khi chuột không ăn bả. Trong trường hợp đất bị ẩm ướt, mưa phùn cần lót nilon hoặc rải trấu trước khi đặt thuốc và phủ trấu lên để tránh bị mưa ẩm làm giảm chất lượng thuốc.
+ Khi sử dụng thuốc hóa học diệt chuột phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Sử dụng thuốc phải có dụng cụ bảo hộ lao động, cắm biển cảnh báo khu vực đặt bả, thông báo thời gian đặt bả để nhân dân chủ động bảo vệ gia súc, gia cầm và các động vật máu nóng.
+ Đối với diệt chuột trong khu dân cư, công sở, trường học, cơ sở y tế,... cần thực hiện đồng bộ với chiến dịch diệt chuột trên đồng ruộng.
+ Hàng ngày thu gom xác chuột để đốt tiêu huỷ hoặc chôn xa khu dân cư, nguồn nước sinh hoạt để đảm bảo vệ sinh môi trường.
+ Tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục, dùng điện hay các biện pháp gây nguy hiểm cho người và vật nuôi để diệt chuột.
2. Các biện pháp kỹ thuật phòng trừ ốc bươu vàng
- Biện pháp thủ công: Tạo các rãnh xung quanh ruộng, khi tháo nước, ốc tập trung xuống rãnh để thu gom. Cắm que cọc rải rác trong ruộng để ốc leo lên đẻ trứng và thu trứng tiêu hủy. Dùng lưới mắt cáo bằng kim loại, lưới nilon có lỗ nhỏ chặn cống dẫn nước vào ruộng để ngăn ốc từ bên ngoài xâm nhập vào ruộng.
- Biện pháp sử dụng thuốc hóa học: Thuốc trừ ốc bươu vàng khá độc đối với động vật thủy do đó chỉ sử dụng khi mật độ ốc cao, ốc tuổi nhỏ không thể bắt bằng tay. Khi sử dụng thuốc hóa học cần đắp bờ giữ nước, không để nước trong ruộng chảy ra mương máng trong ít nhất 3 ngày. Không phun, rải thuốc gần khu vực nuôi trồng thủy sản. Sử dụng các thuốc như: Metaldehyde (Boxer 15GR, Anhead 12 GR, Bolis 12GB,...), Metaldehyde + Niclosamide (Starpumper 800WP,...)
3. Các biện pháp kỹ thuật phòng trừ cỏ dại
- Biện pháp thủ công: Cày bừa, làm đất kỹ, thu dọn hết cỏ dại, san phẳng mặt ruộng ruộng. Kết hợp tỉa dăm, bón thúc lần 1 với làm cỏ sục bùn. Giữ mực nước trong ruộng từ sau khi đến đẻ nhánh để hạn chế cỏ dại.
- Biện pháp sử dụng thuốc hoá học
+ Lựa chọn thuốc: Lựa chọn sử dụng thuốc trừ cỏ có hiệu lực và tính chọn lọc cao, ít độc hại với người và môi trường. Không sử dụng thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng. Đối với lúa sạ sử dụng các loại thuốc nhóm tiền nảy mầm có chất an toàn và có thể phối hợp với thuốc trừ cỏ thuộc nhóm hậu nảy mầm sớm để tăng hiệu quả diệt cỏ. Đối với lúa cấy sử dụng các loại thuốc tiền nảy mầm và hậu nảy mầm sớm.
+ Các thuốc tiền nảy mầm (sử dụng sau gieo 1 – 4 ngày): Các hoạt chất Pretilachlor + CAT (Sofit 300EC, Prefit 300EC, 342 WP,...), Butachlor + CAT (Meco 60 EC, Heco 600 EC,...),...
+ Nhóm hậu nảy mầm sớm (sử dụng sau gieo cấy 5 – 10 ngày): Các hoạt chất Cyhalofop-butyl + Penoxsulam (Topshot 60 OD, Anstrong plus 60 OD,...), Thiobencab + Propanil (Satunil 60 EC,...) Propisochlor (Fenrim 18.5WP), Ethoxysulfuron (Sunrice 15 WG, Sunrice super 13.75 WG,...), Fenoxaprop-P-Ethyl (Whip’S 6.9 EC, Wipnix 7.5 EW,...),...
+ Nhóm hậu nảy mầm muộn (sử dụng sau gieo cấy 15 – 20 ngày): Các hoạt chất Cyhalofop-butyl (Clincher10 EC, Linhtrơ 200EW, Anstrong 10EC,...), Quinclorac (Facet 25 SC, Ankill A 40WP, ), Cyhalofop butyl + Quinclorac (Pitagor 550WP,...), Bentazone (Basagran 480 SL, ...),...
- Phương pháp xử lý thuốc
+ Thuốc trừ cỏ rất dễ ảnh hưởng đến cây trồng, hiệu qủa diệt cỏ nếu sử dụng không đúng cách, không đúng nồng độ, liều lượng, không đúng thời điểm. Vì vậy khi sử dụng thuốc trừ cỏ cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của nhà sản xuất, không tự ý tăng hay giảm liều lượng sử dụng. Sau khi phun thuốc cần giữ đủ ẩm đối với lúa gieo thẳng và giữ mực nước đều từ 1 - 3 cm trong 3 - 5 ngày đối với lúa cấy để tăng hiệu lực trừ cỏ, không được để ruộng khô hoặc ngập úng gây chết lúa.
+ Không phun thuốc trừ cỏ khi mực nước trong ruộng ngập đỉnh sinh trưởng của lúa, không phun thuốc vào lúc có mưa, gió lớn. Không phun chồng lối bởi dễ ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển cây lúa.
+ Thực hiện tốt các biện pháp an toàn khi sử dụng thuốc trừ cỏ, hạn chế tối đa sử dụng thuốc trừ cỏ để diệt cỏ trên bờ ruộng, ven đường tránh ảnh hưởng đến cây trồng, môi trường và con người.
Lưu ý: Đối với ruộng có nhiều cỏ đuôi phụng cần ưu tiên sử dụng thuốc có hoạt chất Cyhalofop-butyl (Linhtrơ 200EW, Anstrong 10EC, Clincher10 EC, Pitago 550WP…); Những ruộng có nhiều cỏ lồng vực ưu tiên sử dụng thuốc có hoạt chất Quinclorac (Ankill A 40WP, Pitagor 550WP, Facet 25 SC...). Ruộng nhiều cỏ chác, lác sử dụng thuốc có hoạt chất Bentazone (Basagran 480 SL, ...).
Trong các sinh vật gây hại chính trên lúa Xuân thì các đối tượng như: Chuột, ốc buơu vàng và cỏ dại là những loại dịch hại chính trên lúa, đặc biệt ở thời kỳ đầu vụ. Trong vụ lúa Xuân 2023, toàn tỉnh đã có trên 2.367 ha bị chuột gây hại, 1.700 ha nhiễm ốc bươu vàng. Ngoài chuột, ốc bươu vàng thì cỏ dại là đối tượng làm giảm đáng kể năng suất cây trồng do cạnh tranh về ánh sáng, nước và dinh dưỡng; đồng thời là ký chủ trung gian của sâu, bệnh hại.
Trong phòng trừ chuột, ốc buơu vàng, cỏ dại thì thời gian đầu vụ sản xuất (vệ sinh đồng ruộng, lấy nước, làm đất, trước khi gieo cấy) là thời điểm thích hợp nhất để thực hiện và phát huy hiệu quả của các biện pháp phòng trừ trên diện rộng. Vì vậy thời kỳ đầu vụ là thời điểm chúng ta cần tập trung chỉ đạo, thực hiện lựa chọn và áp dụng động bộ các biện pháp kỹ thuật nhằm phòng trừ kịp thời, hiệu quả, ngăn ngừa nguy cơ chuột, ốc bươu vàng, cỏ dại bùng phát gây thiệt hại nặng trên diên rộng bảo vệ kết quả sản xuất lúa vụ Xuân năm 2024. Cụ thể:
1. Các biện pháp kỹ thuật diệt chuột
- Biện pháp canh tác: Trước khi gieo trồng cần tập trung tuyên truyền, hướng dẫn nông dân thực hiện tốt vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây trồng, làm sạch cỏ ven bờ, phát quang bờ bụi, tìm phá các hang ổ chuột kết hợp với việc tổ chức diệt chuột đồng loạt ngay rừ đầu vụ. Dùng nilon để che phủ mạ để vừa chống rét đồng thời ngăn ngừa chuột gây hại.
- Biện pháp thủ công và sinh học diệt chuột: Phát động các đợt bắt diệt chuột trên diện rộng vào thời kỳ làm đất, lấy nước vào ruộng và duy trì thường xuyên trong suốt vụ sản xuất bằng các biện pháp như: Đào bắt, bẫy kẹp vạn năng, bẫy bán nguyệt bẫy sập, bẫy hom, bẫy dính,... để bắt diệt. Khuyến khí bảo vệ, phát triển đàn mèo, bảo vệ các thiên địch tự nhiên của chuột như rắn, chim cú mèo,...
- Biện pháp sử dụng thuốc hóa học diệt chuột
+ Chỉ sử dụng các thuốc diệt chuột trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được pháp sử dụng tại Việt Nam, trong đó ưu tiên lựa chọn các thuốc ít độc với người, vật nuôi, môi trường như: Thuốc diệt chuột có hoạt chất Brodifacoum, Bromadiolone, Coumatetralyl, Diphacinone,... để diệt chuột.
+ Đối với những loại thuốc dùng trộn với mồi để thả: Sử dụng thóc luộc, thóc mầm, ngô mầm hoặc các thức ăn ưa thích khác của chuột để trộn đều với thuốc thành bả theo liều lượng khuyến cáo.
+ Lượng thuốc sử dụng: Tùy theo số lượng chuột có trên đồng ruộng, để xác định liều lượng sử dụng phù hợp cho từng loại thuốc theo khuyến cáo.
+ Lựa chọn địa điểm diệt chuột: Ưu tiên tập trung diệt chuột ở những nơi chuột thường cư trú như: Mương máng, bờ vùng, vùng cồn vệ, nghĩa trang, công trình thủy lợi, quanh các trang trại,....
+ Cách sử dụng: Đặt thuốc, bả tại cửa hang, đường đi của chuột hoặc nơi chuột hay cắn phá (nếu không phát hiện thấy hang hay đường đi của chuột). Kiểm tra các điểm đặt thuốc sau 2 – 4 ngày, nếu chuột ăn hết cần phải bổ sung thêm cho đến khi chuột không ăn bả. Trong trường hợp đất bị ẩm ướt, mưa phùn cần lót nilon hoặc rải trấu trước khi đặt thuốc và phủ trấu lên để tránh bị mưa ẩm làm giảm chất lượng thuốc.
+ Khi sử dụng thuốc hóa học diệt chuột phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Sử dụng thuốc phải có dụng cụ bảo hộ lao động, cắm biển cảnh báo khu vực đặt bả, thông báo thời gian đặt bả để nhân dân chủ động bảo vệ gia súc, gia cầm và các động vật máu nóng.
+ Đối với diệt chuột trong khu dân cư, công sở, trường học, cơ sở y tế,... cần thực hiện đồng bộ với chiến dịch diệt chuột trên đồng ruộng.
+ Hàng ngày thu gom xác chuột để đốt tiêu huỷ hoặc chôn xa khu dân cư, nguồn nước sinh hoạt để đảm bảo vệ sinh môi trường.
+ Tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục, dùng điện hay các biện pháp gây nguy hiểm cho người và vật nuôi để diệt chuột.
2. Các biện pháp kỹ thuật phòng trừ ốc bươu vàng
- Biện pháp thủ công: Tạo các rãnh xung quanh ruộng, khi tháo nước, ốc tập trung xuống rãnh để thu gom. Cắm que cọc rải rác trong ruộng để ốc leo lên đẻ trứng và thu trứng tiêu hủy. Dùng lưới mắt cáo bằng kim loại, lưới nilon có lỗ nhỏ chặn cống dẫn nước vào ruộng để ngăn ốc từ bên ngoài xâm nhập vào ruộng.
- Biện pháp sử dụng thuốc hóa học: Thuốc trừ ốc bươu vàng khá độc đối với động vật thủy do đó chỉ sử dụng khi mật độ ốc cao, ốc tuổi nhỏ không thể bắt bằng tay. Khi sử dụng thuốc hóa học cần đắp bờ giữ nước, không để nước trong ruộng chảy ra mương máng trong ít nhất 3 ngày. Không phun, rải thuốc gần khu vực nuôi trồng thủy sản. Sử dụng các thuốc như: Metaldehyde (Boxer 15GR, Anhead 12 GR, Bolis 12GB,...), Metaldehyde + Niclosamide (Starpumper 800WP,...)
3. Các biện pháp kỹ thuật phòng trừ cỏ dại
- Biện pháp thủ công: Cày bừa, làm đất kỹ, thu dọn hết cỏ dại, san phẳng mặt ruộng ruộng. Kết hợp tỉa dăm, bón thúc lần 1 với làm cỏ sục bùn. Giữ mực nước trong ruộng từ sau khi đến đẻ nhánh để hạn chế cỏ dại.
- Biện pháp sử dụng thuốc hoá học
+ Lựa chọn thuốc: Lựa chọn sử dụng thuốc trừ cỏ có hiệu lực và tính chọn lọc cao, ít độc hại với người và môi trường. Không sử dụng thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng. Đối với lúa sạ sử dụng các loại thuốc nhóm tiền nảy mầm có chất an toàn và có thể phối hợp với thuốc trừ cỏ thuộc nhóm hậu nảy mầm sớm để tăng hiệu quả diệt cỏ. Đối với lúa cấy sử dụng các loại thuốc tiền nảy mầm và hậu nảy mầm sớm.
+ Các thuốc tiền nảy mầm (sử dụng sau gieo 1 – 4 ngày): Các hoạt chất Pretilachlor + CAT (Sofit 300EC, Prefit 300EC, 342 WP,...), Butachlor + CAT (Meco 60 EC, Heco 600 EC,...),...
+ Nhóm hậu nảy mầm sớm (sử dụng sau gieo cấy 5 – 10 ngày): Các hoạt chất Cyhalofop-butyl + Penoxsulam (Topshot 60 OD, Anstrong plus 60 OD,...), Thiobencab + Propanil (Satunil 60 EC,...) Propisochlor (Fenrim 18.5WP), Ethoxysulfuron (Sunrice 15 WG, Sunrice super 13.75 WG,...), Fenoxaprop-P-Ethyl (Whip’S 6.9 EC, Wipnix 7.5 EW,...),...
+ Nhóm hậu nảy mầm muộn (sử dụng sau gieo cấy 15 – 20 ngày): Các hoạt chất Cyhalofop-butyl (Clincher10 EC, Linhtrơ 200EW, Anstrong 10EC,...), Quinclorac (Facet 25 SC, Ankill A 40WP, ), Cyhalofop butyl + Quinclorac (Pitagor 550WP,...), Bentazone (Basagran 480 SL, ...),...
- Phương pháp xử lý thuốc
+ Thuốc trừ cỏ rất dễ ảnh hưởng đến cây trồng, hiệu qủa diệt cỏ nếu sử dụng không đúng cách, không đúng nồng độ, liều lượng, không đúng thời điểm. Vì vậy khi sử dụng thuốc trừ cỏ cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của nhà sản xuất, không tự ý tăng hay giảm liều lượng sử dụng. Sau khi phun thuốc cần giữ đủ ẩm đối với lúa gieo thẳng và giữ mực nước đều từ 1 - 3 cm trong 3 - 5 ngày đối với lúa cấy để tăng hiệu lực trừ cỏ, không được để ruộng khô hoặc ngập úng gây chết lúa.
+ Không phun thuốc trừ cỏ khi mực nước trong ruộng ngập đỉnh sinh trưởng của lúa, không phun thuốc vào lúc có mưa, gió lớn. Không phun chồng lối bởi dễ ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển cây lúa.
+ Thực hiện tốt các biện pháp an toàn khi sử dụng thuốc trừ cỏ, hạn chế tối đa sử dụng thuốc trừ cỏ để diệt cỏ trên bờ ruộng, ven đường tránh ảnh hưởng đến cây trồng, môi trường và con người.
Lưu ý: Đối với ruộng có nhiều cỏ đuôi phụng cần ưu tiên sử dụng thuốc có hoạt chất Cyhalofop-butyl (Linhtrơ 200EW, Anstrong 10EC, Clincher10 EC, Pitago 550WP…); Những ruộng có nhiều cỏ lồng vực ưu tiên sử dụng thuốc có hoạt chất Quinclorac (Ankill A 40WP, Pitagor 550WP, Facet 25 SC...). Ruộng nhiều cỏ chác, lác sử dụng thuốc có hoạt chất Bentazone (Basagran 480 SL, ...).
Ths. Trịnh Thạch Lam – Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật- nguồn TSKN
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Văn bản mới
Tin nổi bật
-
Hiệu quả từ mô hình nuôi tằm
-
Nuôi chim bồ câu sinh sản hiệu quả cao
-
Hội thảo mô hình sản xuất thâm canh giống sắn mới STB1
-
30 năm Khuyến nông Nghệ An: Ở đâu có nông dân, ở đó có khuyến nông
-
Phương hướng, mục tiêu và giải pháp tổ chức sản xuất trồng trọt vụ Xuân năm 2024 (Trích ĐA tổ chức sản xuất trồng trọt vụ Xuân năm 2024 – SNN)
-
Nghi Văn - Nghi Lộc: Phát triển kinh tế từ trang trại tổng hợp VAC
-
Nghiệm thu mô hình chăn nuôi ngan Pháp thương phẩm
-
Sở Nông nghiệp và PTNT Nghệ An tổ chức Hội nghị về công tác quản lý tài chính kế toán năm 2023
-
Xã Nghĩa Tiến- TX Thái Hoà phát triển kinh tế vườn đồi
Thư viện ảnh
