Một số biện pháp phòng trừ ốc bươu vàng hại lúa

Thứ năm - 28/01/2021 03:55 10.351 0

Ốc bươu vàng hiện đang là đối tượng dịch hại nguy hiểm cho cây lúa vì phá hại và sinh sản rất nhanh. Việc phòng trừ ốc bươu vàng hiện đang là một vấn đề rất cấp bách trong sản xuất nông nghiệp bởi lúa giai đoạn mạ là giai đoạn mà ốc bươu vàng phá hoại mạnh nhất.

Một số biện pháp phòng trừ ốc bươu vàng hại lúa

         I. Đặc điểm sinh học và phát sinh gây hại của ốc bươu vàng
          - Ốc bươu vàng là loài sinh vật ngoại lai xâm hại, là đối tượng ăn thực vật, thức ăn ưa thích là xà lách, mạ non, rau muống… đặc biệt là mạ dưới 3 tuần tuổi có thể bị ốc cắn ngang thân gây thiệt hại trên đồng ruộng, khi ốc bươu vàng phát triển ở mật độ cao có thể làm ruộng mất trắng. Các nghiên cứu cho thấy, 1con ốc bươu vàng (2 - 3 cm)/m2 gây hại trong giai đoạn lúa 3 – 20 ngày sau gieo sẽ làm giảm 15 - 20% năng suất lúa, nếu mật độ 6-10 con ốc /m2 thì ruộng lúa sạ sẽ mất trắng sau 1 ngày đêm.
          - Ốc có thể sống dưới nước hay trên cạn nhờ có khe mang và cơ quan giống phổi. Chúng có thể sống nhiều tháng trong điều kiện khô hạn và cũng có thể tồn tại trong môi trường ô nhiễm, thiếu oxy nhờ có ống thở.
          - Ốc có tốc độ sinh sản rất nhanh, chúng đẻ trứng thành từng ổ, mỗi ổ khoảng 200 - 300 trứng, mỗi chu kỳ đẻ của chúng khoảng 10 - 12 ổ, sau 7 – 15 ngày, trứng sẽ nở thành ốc non. Vòng đời ốc trung bình là 60 ngày và ốc có thể sống đến 4 - 6 năm.

II. Các biện pháp phòng trừ ốc bươu vàng

Ốc bươu vàng là một trong những đối tượng dịch hại nguy hiểm, khó phòng trừ. Để hạn chế tác hại của chúng cần tiến hành một số biện pháp phòng trừ tổng hợp như:
          1. Biện pháp phòng trừ thủ công, canh tác
- Làm đất kỹ bằng phẳng, tránh để những khu vực trũng nước trên ruộng.
- Bắt ốc và ổ trứng bằng tay vào sáng sớm hoặc chiều mát. Nên bắt ốc sớm và liên tục từ lúc gieo sạ đến 2, 3 tuần sau.
- Có thể sử dụng thức ăn như lá khoai, rau muống... dẫn dụ ốc tập trung đến ăn để dễ thu gom.
- Đánh rảnh thoát nước (25 x 5 cm) cách nhau 10 - 15m trên ruộng để ốc đến sống tập trung trong rảnh tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu gom bằng tay.
- Đặt lưới, phên tre chặn mương nước vào ruộng, ngăn ốc xâm nhập và bắt ốc dễ dàng. Nên đặt lưới sớm ngay từ đầu vụ đến khi thu hoạch.
- Sử dụng giống tốt có tỷ lệ nẩy mầm cao.
- Cắm các cọc tre, sậy ở những chỗ ngập nước, mương kênh tưới để thu hút ốc đến đẻ trứng và thu gom dễ dàng.
- Thả vịt vào ruộng lúa ăn ốc non và trứng ốc, thu lượm ốc bươu vàng trưởng thành để làm thức ăn cho cá, vịt.
- Ở nhiều nơi bà con dùng cây xương rồng, cành lá đu đủ, lá thầu dầu, lá mướp, xơ mít, thân lá khoai mì… chặt thả xuống nước, nhựa cây dẫn dụ ốc làm ốc say, nổi lên mực nước giúp thu nhặt ốc dễ dàng hơn.
- Dùng vôi tuy tốn công nhưng rất hiệu quả trừ ốc bươu vàng ngoài ra còn giúp cải tạo đất, liều dùng 500 kg/ha. Có thể xử lý vôi kết hợp với bón lót lân vào giai đoạn chuẩn bị ruộng....
- Cho nước vào ruộng sớm (trước khi sạ) để nhử ốc trồi lên, sau đó tiến hành cày diệt ốc.
- Điều tiết chế độ nước bằng cách rút nước định kỳ, giữ mực nước thấp 2 - 3 cm nhằm hạn chế ốc di chuyển, phá hại. Ở nhiều nơi nông dân có kinh nghiệm không đưa nước vào ruộng sớm, chỉ giữ ruộng đủ ẩm, để hạn chế ốc bươu vàng di chuyển và gây hại. Giai đoạn chuẩn bị làm đất nếu cày bừa kỹ, cày sâu thì có thể diệt được ốc bươu vàng nằm vùi dưới ruộng. Ở nhiều nơi sau khi thu hoạch, bà con cày lật ngay để hạn chế ốc bươu vàng lứa sau.
          2. Biện pháp phòng trừ hóa học

- Hướng dẫn người dân sử dụng các loại thuốc trừ ốc bươu vàng đã được đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc sau để trừ ốc bươu vàng sau: Kiloc, 60WP; Ac-snailkill 700WP; Dioto 250 EC; Pazol 700WP...

- Sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng, tuân thủ hướng dẫn trên bao bì.
Lưu ý:
+ Trước khi phun phải đảm bảo có ốc trên ruộng.
+ Khi phun mực nước khoảng 3 - 5 cm là vừa. Sau phun tiếp tục giữ nước 1 -2 ngày để diệt hết ốc còn sót lại. + Để đảm bảo hiệu quả trừ ốc cao: Không phun khi ruộng không có bờ bao và mực nước trên ruộng quá sâu (trên 5 cm).
+ Nên phun thuốc lúc chiều mát hay sáng sớm. Tuy nhiên theo kinh nghiệm phun chiều mát tốt hơn, vì ốc thường nổi lên và cắn phá mầm lúa vào lúc chiều và tối.

Trần Thị Hoài Phương - Trung tâm DVNN Nam Đàn