 |
 |
|
|
Thứ tư, 30/07/2025, 00:48
Đề phòng bệnh dại ở chó trong mùa nắng nóng
Theo Bộ Y tế, năm 2024 cả nước ghi nhận hơn 80 trường hợp tử vong vì chó bị bệnh dại cắn. Riêng Nghệ An có 8 người chết do chó dại cắn. Tất cả những người chết do chó bị nhiễm virus dại cắn đều không tiêm phòng vắc xin và huyết thanh kháng dại.
CHÓ NUÔI THẢ RÔNG, TIÊM PHÒNG ÍT
Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú Y Nghệ An hiện tại toàn tỉnh có đến 364.000 con chó đang được nuôi trong các hộ gia đình. Con số này chắc chắn còn nhiều hơn, do nhiều hộ gia đình cố tình không khai báo với chính quyền địa phương.
Theo ông Đặng Văn Minh - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú Y tỉnh Nghệ An cho biết, việc thống kê và tổ chức tiêm vắc xin phòng dại chó, mèo nuôi ở hộ gia đình rất nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm đúng mức. Tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo toàn tỉnh năm 2023, nơi cao nhất đạt 47%, trung bình gần 40%. Nhiều địa phương tỷ lệ tiêm đạt rất thấp, như: Nghi Lộc, Thanh Chương, thị xã Hoàng Mai, Vinh... Riêng các huyện miền núi hầu như không tiêm. Năm 2024, tỷ lệ tiêm phòng đạt gần 50%. Năm 2025 hiện nay đang triển khai đã tiêm được 41,41%.
Chó, mèo không những không được thực hiện tiêm phòng tốt, mà còn được rất nhiều hộ gia đình nuôi chó thả rông, chó ra đường không đeo rọ mõm phòng chó cắn người đi đường. Chẳng phải đi đâu xa để biết, sáng và chiều nào cũng vậy, nếu ai đi vòng quanh sân bóng đá Vinh, vườn hoa Cửa Nam sẽ bắt gặp rất nhiều con chó, kể cả chó lai Béc - rê và chó cảnh có nguồn gốc nước ngoài tự do đi lại không ai ngăn cấm. Nếu có con chó nào đó cắn vào người đi đường chắc chắn không ai biết đó là chó nhà ai và nếu biết họ cũng không giám nhận đó là chó nhà mình hoặc chó nhà bên cạnh, vì sợ trách nhiệm liên đới, cuối cùng là người bị chó cắn gánh chịu hậu quả.
Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật năm 2024 toàn tỉnh ghi nhận có tới hàng ngàn người bị chó cắn phải đi tiêm phòng bệnh dại, trong đó có 8 trường hợp tử vong do không tiêm phòng. Đặc biệt, gần đây nhất tại huyện Đô Lương từ tháng 4 đến ngày 05/5/2025 đã có 150 người bị chó cắn phải đến Trung tâm Y tế huyện tiêm phòng dại. Riêng xã Nam Sơn có 1 con chó đã cắn 6 người. Kết quả xét nghiệm cho dương tính với virus dại. Mùa hè nắng nóng là thời điểm bệnh dại ở chó rất dễ dàng bùng phát, cần cảnh giác đề phòng để không gây hại đến tính mạng con người.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH VÀ CON ĐƯỜNG LÂY NHIỄM
Theo các chuyên gia Khoa Thú Y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, bệnh dại ở chó, mèo được gây ra bởi loại virus thuộc chi Lyssavirus họ Rhabdoviridae được tìm thấy ở hầu hết các châu lục từ châu Mỹ, châu Á, châu Phi, đến khu vực Trung Đông và một phần ở châu Âu.
Loại virus này gây ảnh hưởng lên hệ thần kinh trung ương của tất cả các loại động vật có vú, đặc biệt là chó, mèo và kể cả con người. Tuy nhiên, số ca mắc bệnh dại ở chó chiếm tỷ lệ cao nhất, lên tới 97,3% và thường xuất hiện nhiều nhất vào mùa hè khi trời nắng nóng. Bệnh dại ở chó được lây truyền khi một con chó nào đó đã bị bệnh cắn vào một hoặc nhiều con chó khác. Người và chó, mèo cũng có thể bị virus này xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương cơ giới, vết hở chưa lành khi không may tiếp xúc với nước bọt có chứa virus Lysavirus của chó dại.
Virus nói trên khi xâm nhập vào cơ thể vật chủ qua các con đường lây lan, chúng sẽ đi vào hệ thần kinh trung ương như não và tủy sống để gây tê liệt, viêm não cấp tính khiến cho vật chủ của chúng không thể kiểm soát được thần kinh của mình. Nước bọt của các loài động vật bị bệnh dại còn có thể truyền bệnh dại, nếu tiếp xúc với giác mạc, mắt của chó chưa nhiễm bệnh. Với con người, bệnh dại từ chó lây sang người chủ yếu qua vết cắn, vết thương, vết liếm ở ngoài da nơi bị tổn thương. Cho đến nay, Y học hiện đại, Y học cổ truyền, đều khẳng định, bệnh dại khi đã lên cơn đều dẫn đến tử vong, do chưa có thuốc điều trị hữu hiệu.
NHẬN BIẾT CHÓ BỊ DẠI VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA
Nhận biết trước khi chó bị bệnh dại, theo chuyên gia động vật học Nguyễn Quang Trường, bệnh dại ở cho thường diễn biến qua 2 thời kỳ: Thể dại lặng và thể dại điên cuồng. Ở giai đoạn thể lặng, qua theo dõi sẽ thấy con chó đôi khi thấy nó bồn chồn, tâm trạng khó hiểu, trầm cảm, thậm chí tìm cách chui vào góc tối ẩn mình. Giai đoạn tiếp theo, giai đoạn điên cuồng, mất kiểm soát. Giai đoạn này virus dại đã xâm nhập và thao túng hệ thần kinh trung ương của chó, khiến tính cách của chúng trở nên nổi loạn không kiểm soát được và từ đây con chó phát điên, tháo chạy loạn xạ, cắn phá lung tung, kể cả cắn người khi chúng bắt gặp.
Để ngăn ngừa và phòng chống bệnh dại từ chó, mèo gây hại cho người, chúng ta không thể chủ quan, cần thực hiện tốt những biện pháp sau đây:
Một: Tăng cường công tác tuyên truyền, tuân thủ chặt chẽ các quy định của chính phủ, của tỉnh, bao gồm việc không được thả rông, phải xích/nhốt chó, tiêm phòng bệnh dại, đeo rõ mõm, dây xích khi ra nơi công cộng, đảm bảo vệ sinh môi trường, không ảnh hưởng xấu đến người xung quanh.
Hai: Khi phát hiện chó, mèo bị bệnh dại hoặc nghi dại, tuyệt đối không tiếp xúc với con vật, không di chuyển hoặc bán đi để hạn chế sự lây nghiễm virus dại sang người hay con vật khác, mà phải báo cáo ngay với chính quyền địa phương, trạm y tế, thú y thôn, phường, xã để có biện pháp xử lý ngay theo sự chỉ đạo của cơ quan y tế, thú y.
Ba: Cơ quan thú y từ tỉnh xuống phường, xã cần có sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để tiến hành tổ chức thực hiện công tác tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho chó, mèo đến từng làng, bản, không bỏ sót con nào.
Bốn: Người nào bị chó, mèo cắn, cần xử lý ngay ban đầu bằng cách dùng nước sạch và xà phòng rửa sạch vết thương liên tục trong vòng 10 - 15 phút, sau đó lau khô, sát khuẩn bằng cồn 70 độ, rồi nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ quan y tế gần nhất để tiêm vắc xin dại và huyết thanh kháng dại càng sớm, càng tốt. Tuyệt đối không chần chừ chờ xem chó, mèo đó có bị bệnh dại thật không và cũng không sử dụng thuốc nam, thuốc bắc để chữa như nhiều người tuyên truyền, giới thiệu, sẽ dẫn đến chết người đáng tiếc.
Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú Y Nghệ An hiện tại toàn tỉnh có đến 364.000 con chó đang được nuôi trong các hộ gia đình. Con số này chắc chắn còn nhiều hơn, do nhiều hộ gia đình cố tình không khai báo với chính quyền địa phương.
Theo ông Đặng Văn Minh - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú Y tỉnh Nghệ An cho biết, việc thống kê và tổ chức tiêm vắc xin phòng dại chó, mèo nuôi ở hộ gia đình rất nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm đúng mức. Tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo toàn tỉnh năm 2023, nơi cao nhất đạt 47%, trung bình gần 40%. Nhiều địa phương tỷ lệ tiêm đạt rất thấp, như: Nghi Lộc, Thanh Chương, thị xã Hoàng Mai, Vinh... Riêng các huyện miền núi hầu như không tiêm. Năm 2024, tỷ lệ tiêm phòng đạt gần 50%. Năm 2025 hiện nay đang triển khai đã tiêm được 41,41%.
Chó, mèo không những không được thực hiện tiêm phòng tốt, mà còn được rất nhiều hộ gia đình nuôi chó thả rông, chó ra đường không đeo rọ mõm phòng chó cắn người đi đường. Chẳng phải đi đâu xa để biết, sáng và chiều nào cũng vậy, nếu ai đi vòng quanh sân bóng đá Vinh, vườn hoa Cửa Nam sẽ bắt gặp rất nhiều con chó, kể cả chó lai Béc - rê và chó cảnh có nguồn gốc nước ngoài tự do đi lại không ai ngăn cấm. Nếu có con chó nào đó cắn vào người đi đường chắc chắn không ai biết đó là chó nhà ai và nếu biết họ cũng không giám nhận đó là chó nhà mình hoặc chó nhà bên cạnh, vì sợ trách nhiệm liên đới, cuối cùng là người bị chó cắn gánh chịu hậu quả.
Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật năm 2024 toàn tỉnh ghi nhận có tới hàng ngàn người bị chó cắn phải đi tiêm phòng bệnh dại, trong đó có 8 trường hợp tử vong do không tiêm phòng. Đặc biệt, gần đây nhất tại huyện Đô Lương từ tháng 4 đến ngày 05/5/2025 đã có 150 người bị chó cắn phải đến Trung tâm Y tế huyện tiêm phòng dại. Riêng xã Nam Sơn có 1 con chó đã cắn 6 người. Kết quả xét nghiệm cho dương tính với virus dại. Mùa hè nắng nóng là thời điểm bệnh dại ở chó rất dễ dàng bùng phát, cần cảnh giác đề phòng để không gây hại đến tính mạng con người.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH VÀ CON ĐƯỜNG LÂY NHIỄM
Theo các chuyên gia Khoa Thú Y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, bệnh dại ở chó, mèo được gây ra bởi loại virus thuộc chi Lyssavirus họ Rhabdoviridae được tìm thấy ở hầu hết các châu lục từ châu Mỹ, châu Á, châu Phi, đến khu vực Trung Đông và một phần ở châu Âu.
Loại virus này gây ảnh hưởng lên hệ thần kinh trung ương của tất cả các loại động vật có vú, đặc biệt là chó, mèo và kể cả con người. Tuy nhiên, số ca mắc bệnh dại ở chó chiếm tỷ lệ cao nhất, lên tới 97,3% và thường xuất hiện nhiều nhất vào mùa hè khi trời nắng nóng. Bệnh dại ở chó được lây truyền khi một con chó nào đó đã bị bệnh cắn vào một hoặc nhiều con chó khác. Người và chó, mèo cũng có thể bị virus này xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương cơ giới, vết hở chưa lành khi không may tiếp xúc với nước bọt có chứa virus Lysavirus của chó dại.
Virus nói trên khi xâm nhập vào cơ thể vật chủ qua các con đường lây lan, chúng sẽ đi vào hệ thần kinh trung ương như não và tủy sống để gây tê liệt, viêm não cấp tính khiến cho vật chủ của chúng không thể kiểm soát được thần kinh của mình. Nước bọt của các loài động vật bị bệnh dại còn có thể truyền bệnh dại, nếu tiếp xúc với giác mạc, mắt của chó chưa nhiễm bệnh. Với con người, bệnh dại từ chó lây sang người chủ yếu qua vết cắn, vết thương, vết liếm ở ngoài da nơi bị tổn thương. Cho đến nay, Y học hiện đại, Y học cổ truyền, đều khẳng định, bệnh dại khi đã lên cơn đều dẫn đến tử vong, do chưa có thuốc điều trị hữu hiệu.
NHẬN BIẾT CHÓ BỊ DẠI VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA
Nhận biết trước khi chó bị bệnh dại, theo chuyên gia động vật học Nguyễn Quang Trường, bệnh dại ở cho thường diễn biến qua 2 thời kỳ: Thể dại lặng và thể dại điên cuồng. Ở giai đoạn thể lặng, qua theo dõi sẽ thấy con chó đôi khi thấy nó bồn chồn, tâm trạng khó hiểu, trầm cảm, thậm chí tìm cách chui vào góc tối ẩn mình. Giai đoạn tiếp theo, giai đoạn điên cuồng, mất kiểm soát. Giai đoạn này virus dại đã xâm nhập và thao túng hệ thần kinh trung ương của chó, khiến tính cách của chúng trở nên nổi loạn không kiểm soát được và từ đây con chó phát điên, tháo chạy loạn xạ, cắn phá lung tung, kể cả cắn người khi chúng bắt gặp.
Để ngăn ngừa và phòng chống bệnh dại từ chó, mèo gây hại cho người, chúng ta không thể chủ quan, cần thực hiện tốt những biện pháp sau đây:
Một: Tăng cường công tác tuyên truyền, tuân thủ chặt chẽ các quy định của chính phủ, của tỉnh, bao gồm việc không được thả rông, phải xích/nhốt chó, tiêm phòng bệnh dại, đeo rõ mõm, dây xích khi ra nơi công cộng, đảm bảo vệ sinh môi trường, không ảnh hưởng xấu đến người xung quanh.
Hai: Khi phát hiện chó, mèo bị bệnh dại hoặc nghi dại, tuyệt đối không tiếp xúc với con vật, không di chuyển hoặc bán đi để hạn chế sự lây nghiễm virus dại sang người hay con vật khác, mà phải báo cáo ngay với chính quyền địa phương, trạm y tế, thú y thôn, phường, xã để có biện pháp xử lý ngay theo sự chỉ đạo của cơ quan y tế, thú y.
Ba: Cơ quan thú y từ tỉnh xuống phường, xã cần có sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để tiến hành tổ chức thực hiện công tác tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho chó, mèo đến từng làng, bản, không bỏ sót con nào.
Bốn: Người nào bị chó, mèo cắn, cần xử lý ngay ban đầu bằng cách dùng nước sạch và xà phòng rửa sạch vết thương liên tục trong vòng 10 - 15 phút, sau đó lau khô, sát khuẩn bằng cồn 70 độ, rồi nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ quan y tế gần nhất để tiêm vắc xin dại và huyết thanh kháng dại càng sớm, càng tốt. Tuyệt đối không chần chừ chờ xem chó, mèo đó có bị bệnh dại thật không và cũng không sử dụng thuốc nam, thuốc bắc để chữa như nhiều người tuyên truyền, giới thiệu, sẽ dẫn đến chết người đáng tiếc.
Doãn Trí Tuệ - nguồn TSKN
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Văn bản mới
Tin nổi bật
-
Đề phòng bệnh dại ở chó trong mùa nắng nóng
-
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An: Tập huấn tiếp cận và liên kết thị trường, xúc tiến thương mại các sản phẩm nông sản
-
Một số giải pháp chăn nuôi nhằm kiểm soát bệnh dịch tả lợn Châu Phi
-
Gương cựu chiến binh làm nông nghiệp giỏi
-
Phát triển kinh tế bằng mô hình tổng hợp
-
Kiểm tra đánh giá mật độ sâu cuốn lá nhỏ lứa 5 và hướng dẫn phòng trừ hiệu quả
-
Phát triển kinh tế nhờ chăn nuôi giỏi
-
Nuôi chồn hương: Hướng phát triển mới trong chăn nuôi
-
Trung tâm Khuyến nông Nghệ An: Tổ chức giao giống lợn, thức ăn và vật tư thuộc dự án Khuyến nông Trung ương năm 2025.
-
Hoàng Mai xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao gắn với liên kết chuỗi giá trị
Thư viện ảnh
