Thứ hai, 06/10/2025, 10:58

Hiệu quả cao mô hình nuôi dúi

Thứ hai - 06/10/2025 08:09 18 0

Trong định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp, việc tìm kiếm những mô hình sản xuất mới, phù hợp với điều kiện tự nhiên và mang lại giá trị kinh tế cao đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với người nông dân. Tại xóm 13, xã Văn Kiều (Nghệ An), mô hình nuôi dúi của anh Lê Xuân Chương nổi lên như một điển hình tiêu biểu cho tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự đổi mới tư duy trong phát triển kinh tế nông thôn.

Dúi có tên khoa học là Rhyzomys pruinosus thuộc chi Rhyzomys, là loài gặm nhấm, thường sống trong hang đất ở vùng rừng núi và trung du. Đặc điểm nổi bật của dúi là bộ răng cửa phát triển mạnh, cho phép chúng gặm nhấm được các loại thức ăn cứng như tre, nứa, hay thân cây mía. Tính cách của dúi khá nhút nhát nhưng lại hiếu động về đêm, bởi vậy chúng thường hoạt động mạnh vào lúc trời tối. Dúi không chỉ ăn khỏe mà còn có khả năng tiêu hóa tốt, thích nghi nhanh với nguồn thức ăn sẵn có, đặc biệt là thức ăn từ tự nhiên, giúp bà con tiết kiệm chi phí khi nuôi dúi.
Từ 50 cặp giống ban đầu đến gần 1.000 con dúi
Bắt đầu nuôi dúi từ năm 2020 với 50 cặp dúi giống, giống anh nuôi là giống dúi mốc lớn, có giấy xác minh nguồn gốc rõ ràng. Gia đình anh đã tiến hành đăng ký hộ nuôi dúi với Hạt Kiểm lâm Nghi Lộc. Ban đầu, việc chăm sóc gặp nhiều khó khăn do chưa có kinh nghiệm. Tuy nhiên, nhờ chủ động học hỏi từ sách báo, Internet, kết hợp với thực tế tham quan mô hình trong và ngoài tỉnh và tham gia các lớp tập huấn do Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức đến nay đàn dúi đã phát triển lên gần 1.000 con, trong đó hơn 400 cặp dúi bố mẹ sinh sản đều đặn.

Thiết kế hệ thống chuồng nuôi khoa học, khép kín, nền chuồng cao ráo, thoáng khí.

Áp dụng kỹ thuật phù hợp giúp nâng cao hiệu quả chăn nuôi
Một trong những yếu tố quan trọng làm nên thành công của mô hình nuôi dúi mốc lớn của anh Lê Xuân Chương chính là việc áp dụng quy trình kỹ thuật nuôi dưỡng bài bản, phù hợp với đặc điểm sinh học của vật nuôi. Hệ thống chuồng trại được gia đình anh xây dựng theo hướng khép kín, bố trí ở nơi yên tĩnh, thoáng mát, hạn chế ánh sáng và tiếng ồn là điều kiện lý tưởng cho tập tính sống về đêm của dúi.
Mỗi ô chuồng nuôi dúi sinh sản có kích thước khoảng 60x60 cm/cặp, chuồng dúi thương phẩm (80x100 cm, nuôi ghép 3–5 con), được xây bằng gạch men, nền cao ráo, thoát nước tốt và có nắp đậy chắc chắn. Với đàn dúi giống và dúi sinh sản, anh bố trí nuôi theo từng cặp trong các ô riêng biệt để dễ theo dõi tình trạng sức khỏe, phối giống và sinh sản. Đặc biệt, chuồng dúi mẹ mang thai hoặc nuôi con được tách riêng, có lót rơm khô, giữ ấm, đảm bảo yên tĩnh tuyệt đối nhằm hạn chế tình trạng dúi mẹ bị stress và bỏ con.
Về chế độ ăn, gia đình anh cho dúi ăn mỗi ngày một lần vào buổi chiều tối - đúng thời điểm dúi bắt đầu hoạt động. Thức ăn chủ yếu là các loại thân cây như tre, nứa, mía, ngô, khoai, sắn và một số loại rau củ. Tất cả đều được rửa sạch, để ráo trước khi cho ăn để đảm bảo vệ sinh, tránh bệnh đường ruột. Dúi không uống nước trực tiếp, vì vậy nguồn thức ăn luôn được giữ tươi mới và có độ ẩm tự nhiên.

Thức ăn cho dúi chủ yếu là các loại thân cây như tre, nứa, mía, ngô, khoai, sắn, rau củ…

Anh Chương chia sẻ: Nuôi dúi không khó, nhưng phải thật tỉ mỉ và kiên nhẫn. Tôi luôn chú trọng giữ chuồng khô ráo, ít ánh sáng, hạn chế tiếng ồn. Phân dúi khô và ít mùi, nhưng nếu để lâu sẽ gây ẩm ướt, vì vậy tôi dọn vệ sinh chuồng 2–3 ngày một lần, phân được gom lại ủ cùng men vi sinh để làm phân bón hữu cơ cho cây trồng. Nhờ vậy, chuồng nuôi luôn sạch, không có ruồi muỗi, đàn dúi khỏe mạnh và ít bệnh. Chỉ cần thấy dúi chậm ăn hay kêu lạ là tôi kiểm tra ngay. Khi đảm bảo vệ sinh, chuồng yên tĩnh và thức ăn tươi, đàn dúi sinh sản tốt, lớn nhanh và đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Anh Chương đang chăm sóc đàn dúi

Hiệu quả kinh tế vượt trội:
Dúi là loài sinh sản khá nhanh, một cặp dúi bố mẹ có thể sinh từ 2 - 4 con mỗi lứa, mỗi năm đẻ khoảng 3 lứa. Trung bình mỗi cặp bố mẹ cho ra khoảng 6 -10 con giống mỗi năm. Dúi con được tách mẹ khi được 25 - 30 ngày tuổi, lúc đã bắt đầu ăn được thức ăn thô. Nếu để nuôi thương phẩm khoảng 8 - 10 tháng sẽ đạt trọng lượng 1,4 - 1,6 kg, đủ tiêu chuẩn xuất bán, còn nữa thì gia đình anh bán dúi giống. Hiện tại, mỗi cặp dúi giống được bán với giá từ 1,5 -1,6 triệu đồng, trong khi dúi thịt có giá 500.000 – 600.000 đồng/kg, tùy thời điểm. Với hơn 400 cặp dúi bố mẹ, mỗi năm trại của anh có thể cung cấp hàng trăm cặp giống, hàng trăm con dúi thương phẩm ra thị trường.
Tính bình quân, sau khi trừ chi phí thức ăn, chuồng trại và nhân công, mô hình đem lại thu nhập ổn định từ 600 - 700 triệu đồng/năm. Đây là nguồn thu không nhỏ, đặc biệt trong bối cảnh nông thôn đang thiếu những mô hình chăn nuôi hiệu quả.
Thị trường rộng mở, cung chưa đủ cầu:
Theo anh Chương, hiện tại thị trường tiêu thụ dúi rất lớn. Dúi thịt là món đặc sản cao cấp, được các nhà hàng, quán ăn đặc sản săn đón. Ngoài ra, nhiều hộ chăn nuôi tại Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Bình… cũng liên hệ đặt mua dúi giống từ trại của anh. Mỗi năm, anh cung cấp hàng trăm cặp dúi giống, kèm theo tài liệu và hướng dẫn kỹ thuật. Nhờ con giống khỏe mạnh, sinh trưởng tốt, nhiều người nuôi thành công đã quay lại đặt tiếp. Đây là minh chứng rõ ràng cho chất lượng đàn dúi của anh. “Cầu luôn cao hơn cung. Có lúc khách gọi đặt cả trăm con giống nhưng không kịp giao vì đàn chưa đến tuổi. Tôi luôn ưu tiên chất lượng giống, chọn lọc kỹ trước khi xuất chuồng”, anh chia sẻ.
Thành công từ mô hình nuôi dúi của anh Lê Xuân Chương không chỉ mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế hộ mà còn là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc ứng dụng khoa học – kỹ thuật trong chăn nuôi. Với chi phí đầu tư ban đầu không lớn, hiệu quả kinh tế cao, nhu cầu thị trường ổn định và đầu ra bền vững, mô hình nuôi dúi hoàn toàn có thể nhân rộng tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Nghệ An và các tỉnh lân cận.

Hồ Hiền – Trung tâm khuyến nông - nguồn TSKN