Với một hệ sinh thái đa dạng, tận dụng được phế phụ phẩm của cái này lại là đầu vào của cái kia tạo nên một chu trình khép kín, bảo đảm vệ sinh môi trường, tiết kiệm chi phí đầu tư và đem lại hiệu quả cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên ở địa phương. Tận dụng diện tích 3,5 ha đất thuê khoán ông Đặng Quang Hòa ở xóm Kim Liên, xã Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An đã quy hoạch và phát triển một mô hình VAC kiểu mẫu mang lại hiệu quả kinh tế cao, ổn định và bền vững.
Cách đây 6 năm, trong một lần đến thăm mô hình phát triển kinh tế VAC của người bạn, ông Hòa đã nảy ra ý tưởng để phát triển kinh tế theo hướng này. Nghĩ là làm ông bắt tay vào cải tạo, bố trí 3,5 ha đất gồm 4 ao nuôi cá, chuồng nuôi gà, chuồng nuôi vịt, nhà sinh hoạt cho công nhân, đồng thời tận dụng trồng cây ăn quả (cây mít) dọc theo bờ ao và quanh trang trại. Hiện tại, ông Hòa đang chăn nuôi quy mô khoảng 1.000 con gà thịt/năm và 9.000 –10.000 con vịt thịt/năm. Theo ông Hòa, để chăn nuôi hiệu quả, khâu đầu tiên quan trọng nhất là chọn giống tốt. Ông chọn nuôi gà mía, gà lai chọi và mua giống ở cơ sở uy tín, chất lượng. Gà được nuôi theo phương thức bán chăn thả: 1 tháng đầu được nuôi nhốt, chăm sóc, tiêm phòng vắc xin phòng bệnh đầy đủ (Gumboro, Newcastle, đậu gà, tụ huyết trùng..). Từ tháng thứ 2 bắt đầu cho thả ra vườn cho ăn ngô, lúa, rau và tận dụng nguồn cá rô phi từ ao nuôi nấu chín cho ăn. Gà nuôi gối liên tục cứ 20 ngày vào đàn, mỗi lứa 200 con. Sau khoảng 4 tháng, mỗi con gà đạt trọng lượng trung bình 2,5 kg là có thể xuất bán. Vịt được nuôi theo hình thức bán chăn thả trên ao và ngoài đồng ruộng. Vịt được cho ăn ngô, lúa kết hợp tự kiếm thức ăn tự nhiên như tôm, tép, cá nhỏ .... Ông chọn nuôi vịt siêu thịt. Đây là giống vịt nhanh lớn, thích nghi cao, chất lượng thịt thơm ngon, mẫu mã đẹp. Để đàn vịt nhanh lớn, khỏe mạnh ông luôn chú trọng việc chăm sóc, nuôi dưỡng, đảm bảo chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung vitamin, khoáng chất cho đàn vật nuôi. Bên cạnh đó công tác vệ sinh thú y thực hiện hàng ngày, chuồng trại tiêu độc khử trùng định kỳ 2 lần/tháng. Nhờ vậy đàn vật nuôi nhanh lớn, khỏe mạnh, hạn chế dịch bệnh.
Song song với chăn nuôi, ông Hòa còn đầu tư nuôi cá tại 4 ao lớn với tổng diện tích khoảng 1,5ha. Trong đó 2 ao chuyên nuôi cá rô phi đơn tính và 2 ao cá nuôi các loại cá truyền thống như trắm, mè, trôi, chép. Trong quá trình nuôi, thường xuyên kiểm tra nguồn nước để đảm bảo xử lý phù hợp cho ao nuôi, đồng thời áp dụng các biện pháp kỹ thuật để xử lý ô nhiễm nguồn nước và phòng chống dịch bệnh. Tận dụng mặt nước, đàn vịt có thể bơi lội trên các ao nuôi, đồng thời thức ăn dư thừa, chất thải từ chăn nuôi là nguồn dinh dưỡng cho tảo, các vi sinh vật trong ao, từ đó tạo nguồn thức ăn cho cá, giúp giảm ô nhiễm môi trường, tạo sự liên kết hiệu quả trong chuỗi VAC. Không để trống tấc đất nào, trên bờ ao và xung quanh trại, ông trồng 150 gốc cây mít Thái, năm nay đã được 6 năm. Cây mít dễ trồng, chỉ cần chăm sóc năm đầu và hàng năm bổ sung phân bón, tỉa cành tạo tán cho quả sẽ cho thu hoạch quả đều đặn. Cây xanh không chỉ tạo bóng mát, cải thiện cảnh quan mà còn tăng thêm nguồn thu phụ, góp phần xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp tuần hoàn, thân thiện với môi trường.
Nhận thấy giao thông thuận lợi và nhu cầu giải trí trong dân cư ngày càng tăng, ông Hòa còn mạnh dạn tận dụng ao nuôi cá để cung cấp thêm dịch vụ câu cá giải trí. Đây là hướng đi sáng tạo, giúp tận dụng triệt để tài nguyên sẵn có, đồng thời tạo thêm ngành nghề phụ, góp phần tăng thu nhập và thu hút khách đến tham quan, học tập.

Chăn nuôi vịt của gia đình
Để có được kết quả như ngày hôm nay, bản thân ông đã không ngừng học hỏi, đúc rút kinh nghiệm trong quá trình thực tiễn đến việc tham quan các mô hình chăn nuôi, VAC hiệu quả và tích cực tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật của Khuyến nông, Hội nông dân tổ chức. Ngoài ra, ông còn chủ động tự học qua sách báo, đài, mạng internet để cập nhật tiến bộ kỹ thuật và áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế của gia đình. Ông Hòa vui vẻ cho biết: “Nhiều năm nay, các sản phẩm của trang trại nhà tôi đã có thương hiệu riêng. Cứ thu hoạch, xuất bán là khách quen và thương lái tìm đến tận nơi, hàng không đủ để bán”.
Mỗi năm ông xuất bán 2,4 tấn gà thịt với giá bán từ 100.000 – 120.000 đồng/kg; 20-22 tấn vịt thịt với giá bán 40.000-50.000 đồng/kg mang lại thu nhập trong chăn nuôi từ 1,1 - 1,5 tỷ đồng. Đồng thời mỗi năm, ông thu hoạch 6 tấn cá truyền thống với giá bán 25.000 đồng/kg và 3 - 5 tấn cá rô phi với giá bán 50.000 đồng/kg (2-3 lứa/năm) mang lại từ 300 - 400 triệu đồng và bán mít khoảng 40 triệu đồng. Như vậy tổng thu cả năm từ mô hình VAC từ 1,44 - 1,94 tỷ đồng. Sau khi trừ đi các chi phí ông còn lãi từ 400 - 500 triệu đồng/năm. Ngoài ra thu nhập từ dịch vụ cho câu giải trí thêm nguồn phụ thu và giới thiệu quảng bá thêm sản phẩm của trang trại đến nhiều người hơn nữa. Về nhân công lao động ông thuê 1 nhân công làm việc ở trang trại và 1 số công nhân thời vụ, góp phần tạo công ăn việc làm cho người dân ở địa phương.
Chị Nguyễn Thị Hải Linh – chuyên viên Phòng Kinh tế xã cho biết: “Trên địa bàn xã có nhiều mô hình VAC. Trong đó mô hình VAC của ông Đặng Quang Hòa điển hình cho cách làm kinh tế nông nghiệp hiệu quả và bền vững. Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông còn là xóm trưởng gương mẫu, luôn nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm sản xuất cho người dân xung quanh, góp phần lan tỏa tinh thần sản xuất giỏi, cùng nhau phát triển kinh tế”.
Thực tế cho thấy, mô hình VAC của ông Hòa đã tận dụng tối đa tiềm năng điều kiện tự nhiên và lao động tại địa phương. Mô hình này giúp đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp, giảm thiểu rủi ro do dịch bệnh, thị trường biến động, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế trên cùng một diện tích. Đây là hướng đi phù hợp trong bối cảnh nông nghiệp đang chuyển mình theo hướng xanh, tuần hoàn và bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới giàu đẹp và văn minh.
Kim Dung- TTKN - nguồn TSKN