Thứ hai, 20/10/2025, 11:27

Hiệu quả mô hình sản xuất giống cá chim vây vàng (Trachinotus falcatus) quy mô công nghiệp, sạch bệnh phục vụ phát triển bền vững nghề nuôi biển

Thứ hai - 20/10/2025 08:44 17 0

Trong bối cảnh ngành nuôi biển đang đối mặt với yêu cầu ngày càng khắt khe về chất lượng con giống, an toàn dịch bệnh và phát triển bền vững, mô hình sản xuất giống cá chim vây vàng (Trachinotus falcatus) quy mô công nghiệp, sạch bệnh đã và đang khẳng định hiệu quả rõ nét. Đây được xem là một hướng đi triển vọng, góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng lực sản xuất giống trong nước, giảm lệ thuộc vào nhập khẩu và thúc đẩy phát triển nghề nuôi biển theo hướng hiện đại, an toàn.

Hiệu quả mô hình sản xuất giống cá chim vây vàng (Trachinotus falcatus) quy mô công nghiệp, sạch bệnh phục vụ phát triển bền vững nghề nuôi biển

Cá chim vây vàng là loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, được ưa chuộng nhờ tốc độ tăng trưởng nhanh, khả năng thích nghi tốt với môi trường nuôi lồng ở vùng biển và ven biển. Thịt cá thơm ngon, giàu dinh dưỡng, là mặt hàng được thị trường trong nước và quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc, Hồng Kông và nhiều nước Đông Nam Á đánh giá cao. Tuy nhiên, trong nhiều năm trước đây, việc phát triển nuôi thương phẩm cá chim vây vàng còn gặp không ít khó khăn, nhất là sự phụ thuộc vào nguồn giống nhập khẩu hoặc sản xuất nhỏ lẻ trong nước. Nguồn giống này thường không đảm bảo chất lượng, dễ mang mầm bệnh, dẫn đến hiệu quả nuôi thấp và tiềm ẩn rủi ro về môi trường sinh thái.
Trước thực trạng đó, năm 2025, Phân viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản Bắc Trung Bộ phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Nghệ An triển khai mô hình “Sản xuất giống cá chim vây vàng quy mô công nghiệp, sạch bệnh phục vụ phát triển bền vững nghề nuôi biển” tại xã Quỳnh Bảng, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An (nay là xã Quỳnh Anh, tỉnh Nghệ An).

Giống cá chim vây vàng (Trachinotus falcatus)

Mô hình được triển khai tại hộ ông Phạm Văn Tiến, với quy mô 50 vạn con giống, thời gian thực hiện trong 6 tháng. Trước khi tiến hành ương nuôi, hộ tham gia mô hình được cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An và Phân viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản Bắc Trung Bộ trực tiếp tập huấn hướng dẫn quy trình “Kỹ thuật sản xuất giống cá chim vây vàng” một cách bài bản. Nội dung hướng dẫn tập trung vào các khâu then chốt như: Chuẩn bị bể ương nuôi; hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước; sản xuất thức ăn sống; lựa chọn đàn cá bố mẹ, chăm sóc, nuôi vỗ cá bố mẹ; cho sinh sản; thu/ ấp trứng; thả giống đúng mật độ, chăm sóc và cho ăn hợp lý theo từng giai đoạn phát triển của cá nhằm nâng cao chất lượng cá giống…

Tập huấn sản xuất giống cá chim vây vàng (Trachinotus falcatus) quy mô công nghiệp, sạch bệnh

Mô hình áp dụng quy trình công nghệ sản xuất giống cá chim vây vàng tiên tiến, tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn về chọn lọc, chăm sóc cá bố mẹ, cho sinh sản, ấp nở và ương nuôi cá giống. Toàn bộ vật tư như thức ăn, kích dục tố, thức ăn công nghiệp, động vật phù du và hóa chất xử lý nước đều được cung cấp từ các đơn vị uy tín, đảm bảo chất lượng, nguồn gốc rõ ràng.

Kiểm tra mô hình

Sau quá trình tổ chức ương nuôi cá bột lên cá giống, mô hình đã đạt được những kết quả rất khả quan: tổng sản lượng cá giống đạt 50,7 vạn con; tỷ lệ sống từ giai đoạn cá bột lên cá hương đạt 22,1%, từ cá hương lên cá giống đạt 81,5%; tỷ lệ cá dị hình rất thấp, chỉ 1%; kích cỡ cá thu hoạch đạt 5-7 cm/con. Đặc biệt, kết quả lấy mẫu các bệnh thường gặp như Vibrio spp, VNN, ký sinh trùng đều âm tính, đảm bảo nguồn giống khỏe mạnh, sạch bệnh. Với giá bán trung bình 5.000 đồng/con, doanh thu đạt khoảng 2,5 tỷ đồng, lợi nhuận xấp xỉ 910 triệu đồng – tương đương tỷ suất lợi nhuận gần 36%.
Với tổng kinh phí triển khai hơn 1,3 tỷ đồng (trong đó ngân sách Nhà nước hỗ trợ trên 515 triệu đồng, phần còn lại do người dân đối ứng), mô hình đã cho thấy hiệu quả rõ rệt cả về mặt kỹ thuật lẫn kinh tế. Đây được kỳ vọng sẽ là mô hình mẫu để phát triển nhân rộng trong cộng đồng ngư dân ven biển Nghệ An và các tỉnh Bắc Trung Bộ trong thời gian tới.
Kết quả năm 2025 cho thấy, sản xuất giống cá chim vây vàng quy mô công nghiệp, sạch bệnh không chỉ khả thi về mặt kỹ thuật mà còn hiệu quả về mặt kinh tế. Mô hình giúp đa dạng hóa đối tượng nuôi, khai thác tốt tiềm năng mặt nước vùng ven biển, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho ngư dân, đồng thời thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nghề nghiệp theo hướng bền vững.

Trần Nhật Phong – Trung tâm Khuyến nông - nguồn TSKN