Anh tham gia lớp tập huấn do Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An phối hợp với địa phương tổ chức về kỹ thuật nuôi ốc bươu đen. Qua lớp tập huấn, anh được hướng dẫn toàn bộ kỹ thuật để nuôi ốc thành công: từ cải tạo ao, chọn giống, ương và chăm sóc, quản lý môi trường nước đến phòng trị bệnh và tối ưu nguồn thức ăn. Đặc biệt, anh được đi tham quan mô hình nuôi ốc bươu đen thành công, quy mô lớn ở một số địa phương nuôi ốc nổi tiếng của Nghệ An. Từ đó, đã giúp anh Hải tự tin mạnh dạn bắt tay vào xây dựng mô hình nuôi ốc bươu đen tại trang trại của mình. Ban đầu, tận dụng mặt nước sẵn có, anh thử nghiệm nuôi ốc trên diện tích 1.000m² thiết kế cho 5 ao nuôi với 10 vạn con giống (mỗi ao 200 m²) để vừa tập nuôi vừa học hỏi kinh nghiệm. Sau vài năm kiên trì và học được nhiều kinh nghiệm, đến nay anh đã đầu tư mở rộng ra 8.000m² diện tích mặt nước nuôi cho 37 ao với diện tích ao nhỏ nhất là 100 m² và ao lớn nhất là 500m², mật độ thả giống là 10.000 con/100 m² ao nuôi.

Anh chia sẻ: “Khi mới bắt đầu nuôi toàn bộ giống phải mua từ bên ngoài, tỷ lệ hao hụt lên tới 20%. Tuy nhiên, để tăng tỷ lệ sống và nuôi thành công, phát triển bền vững thì một trong những bí quyết giúp tôi giảm chi phí và nâng cao hiệu quả là làm chủ quy trình ương giống tại trang trại”. Với sự cần cù và tinh thần ham học hỏi, anh không ngừng tích lũy kinh nghiệm để giảm dần tỉ lệ hao hụt và từng bước chủ động con giống. Đến nay anh đã chủ động được 50% con giống đồng đều, khỏe mạnh, đảm bảo chất lượng con giống, đồng thời giảm đáng kể chi phí đầu vào. Từ những con ốc bố mẹ khỏe mạnh được chọn lọc kỹ càng, anh cho ốc đẻ trứng trên khay có khăn ẩm, đặt nơi râm mát. Sau 12 – 15 ngày, trứng chuyển sang màu đen, anh đem khay trứng xuống ao ương giống có diện tích 400m². Chỉ sau 3 ngày, trứng bắt đầu nở ra ốc con và được chăm sóc tỉ mỉ trước khi thả nuôi đại trà. Ao ương giống anh xây dựng dạng nhà lưới nhà màng chủ yếu phục vụ nuôi ốc mùa đông và ương giống sớm. Nó giúp tránh hao hụt ốc vượt đông vì nâng được nhiệt độ lên 5-7 độ, chắn mưa và gió mùa đông. Nuôi ngoài ao đất thì mùa đông con ốc không phát triển được, thậm chí rúc bùn ngủ đông còn nuôi trên nhà màng, có lót bạt đáy thì ốc vẫn phát triển nhưng chậm hơn chính vụ. Nhà màng còn giúp kéo dài thời vụ thu hoạch ra thêm 1 tháng so với nuôi ao đất truyền thống từ đó tăng hiệu quả kinh tế cho gia đình anh.

                                                               Trứng được thu gom từ ốc bố mẹ trong ao nuôi thương phẩm để ương giống

Nhà màng ương giống và nuôi ốc Đông

          Anh Hải cho biết thêm: “Ốc bươu đen được nuôi theo quy trình bán tự nhiên, sử dụng nguồn thức ăn chủ yếu là bèo tấm, bí đỏ, rong đuôi chó, dây khoai lang, lá sắn. Ở giai đoạn đầu (ốc con), cần bổ sung thêm cám công nghiệp để giúp ốc phát triển nhanh. Nhờ nguồn thức ăn xanh sẵn có, kết hợp cải tạo ao sạch, thay nước định kỳ, môi trường nuôi luôn được duy trì ổn định hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường”.
          Chỉ sau 3,5 – 4 tháng nuôi, mỗi mét vuông mặt nước cho năng suất trung bình 2,0 – 2,6 kg ốc thương phẩm trong đó ốc loại 1 (30 con/kg năng suất đạt 2,6 kg/m² chiếm 60%). Trung bình mỗi ngày, anh Hải thu hoạch khoảng 40 kg ốc thương phẩm, chủ yếu cung cấp cho các nhà hàng và khách sạn tại Nghệ An và các tỉnh lân cận. Loại ốc loại 1 thường có size 30 con/kg, còn lại loại 2 và loại 3 có size 35 - 40 con/kg; hơn nữa ốc nuôi ở ao bèo tấm nguồn nước sạch sẽ đảm bảo nên chất lượng ốc rất ngon và sạch được thị trường ưa chuộng.
          Như vậy, với diện tích 8.000 m² đưa vào nuôi mỗi năm thu được gần 20 tấn ốc thương phẩm, giá bán ổn định từ 60.000 – 70.000 đồng/kg tùy loại ốc. Tổng doanh thu ước tính 1,3 tỷ đồng/năm, trong khi chi phí sản xuất (gồm giống, thức ăn, nhân công) mất khoảng 30 - 35 triệu đồng mỗi tấn, tương đương 600 - 700 triệu đồng/tổng sản lượng, tùy theo mức độ chủ động giống. Sau khi trừ các khoản chi phí, mô hình giúp gia đình anh thu lãi ròng hơn 600 triệu đồng/năm – một con số rất ấn tượng với mô hình phát triển kinh tế trang trại hiện nay. Mô hình đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, mở ra hướng làm giàu bền vững từ nông nghiệp trang trại.

 Một trong những Ao nuôi ốc thương phẩm của hộ anh Hải

          Để thành công như vậy, anh Hải chia sẻ kinh nghiệm với bà con: “Ốc bươu đen dễ nuôi nhưng phải kiên trì, nhất là trong khâu chăm sóc con giống. Môi trường ao phải sạch, độ sâu từ 40 – 60cm, có bóng mát, nước phải lưu thông tốt. Thức ăn phải đa dạng và bổ sung thêm vitamin tự nhiên từ rau củ để ốc lớn nhanh, vỏ bóng đẹp.” Đặc biệt, anh nhấn mạnh vai trò của quy trình ương trứng, bởi đây là khâu quyết định chất lượng con giống sau này. "Chỉ cần nắm vững kỹ thuật ương khay đúng độ ẩm, nhiệt độ, thì việc tự chủ giống sẽ không còn khó khăn".
          Không chỉ làm giàu cho gia đình, anh Hải còn tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật, con giống cho người dân trong vùng có nhu cầu phát triển mô hình. Nhiều hộ dân trong xã Minh Châu và các vùng lân cận đã đến tham quan, học hỏi mô hình của anh như một địa chỉ tin cậy để khởi nghiệp. Sắp tới, anh Hải dự định mở rộng diện tích nuôi theo hướng tuần hoàn khép kín để tăng năng suất, tăng hiệu quả, bảo vệ môi trường và đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiêu thụ ngày càng lớn của thị trường.

Thu hoạch ốc thương phẩm

          Ông Lê Mạnh Hiên – Chủ tịch UBND xã Minh Châu nhận xét: Minh Châu là vùng đất trũng, sản xuất nông nghiệp còn rất khó khăn nhưng với mô hình nuôi ốc bươu đen của anh Hải là điểm sáng tiêu biểu trong phát triển kinh tế gia trại rất xứng đáng được tuyên dương. Mô hình giúp khai thác hiệu quả vùng đất trũng và tạo sinh kế bền vững cho người dân nơi đây. Trong định hướng phát triển kinh tế sắp tới, xã cũng sẽ tiếp tục đề xuất, hỗ trợ để nhân rộng mô hình này đến nhiều hộ dân trong xã được học hỏi làm theo và xây dựng kinh tế hộ, giúp nông nghiệp của xã ngày một khởi sắc./.