Khuyến nông Nghệ An: Tăng cường công tác chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật

Kết quả hoạt động khuyến nông những năm qua đã để lại nhiều dấu ấn tích cực, góp phần vào thành tích chung của ngành nông nghiệp, trở thành cầu nối quan trọng không thể thiếu trong việc chuyển giao các tiến bộ khoa học đến cho người dân. Điển hình từ năm 2015 - 2017, Trung tâm khuyến nông đã xây dựng 2.318 mô hình, trong đó có 347 mô hình từ nguồn ngân sách Nhà nước, từ các chương trình dự án, từ các doanh nghiệp và 1.971 mô hình do nông dân tự đầu tư kinh phí, nhưng có sự phối hợp, hỗ trợ khoa học kỹ thuật từ khuyến nông và các đơn vị chuyên môn khác. Cơ bản các mô hình đều cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông, lâm, thủy sản, từng bước hình thành nên các vùng sản xuất chuyên canh, gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững. Nổi bật là các dạng mô hình sản xuất theo hướng VietGap, các mô hình ứng dụng giống cây, con mới cho năng suất và chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thị trường, các mô hình về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, các mô hình trồng rừng thâm canh cho giá trị kinh tế cao, mô hình nuôi trồng và chế biến thủy sản, .. 
Song song đó, hoạt động thông tin tuyên truyền, đào tạo, tập huấn cũng được chú trọng. Thông qua hoạt động này, các chủ trương chính sách về phát triển nông nghiệp, nông thôn, các kỹ thuật canh tác, các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, giới thiệu các mô hình sản xuất điển hình ở khắp mọi nơi trong tỉnh được chuyển tải đến người dân một cách kịp thời, đầy đủ để tham khảo, học tập và làm theo. Cụ thể, từ năm 2015 - 2017 Trung tâm đã phối hợp với Đài truyền thanh truyền hình tỉnh tổ chức xây dựng, phát sóng 30 trang chuyên đề, phóng sự khuyến nông trên truyền hình, 36 trang khoa giáo truyền thanh; 36 trang khuyến nông trên báo Nghệ An (1 trang/tháng); tổ chức hàng chục cuộc hội thảo chuyên đề, diễn đàn, tham quan nội tỉnh, ngoại tỉnh; phát hành thông tin khuyến nông với 27.000 cuốn (1 số/tháng) để chuyển tải thông tin đến cho người làm công tác khuyến nông và nông dân, duy trì cập nhật thông tin thường xuyên trên trang website: khuyennongnghean.com.vn để giúp người làm nông nghiệp tỉnh nhà tiếp cận, tra cứu thông tin khuyến nông được một cách thuận tiện và nhanh chóng hơn. Về tập huấn cho cán bộ, công tác viên khuyến nông và nông dân đã tổ chức được 4.331 lớp, 270.750 lượt người tham gia, trong đó tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ khuyến nông tỉnh, huyện, xã, khuyến nông và cán bộ thôn bản là 313 lớp, 13.541 lượt người tham gia; tập huấn cho nông dân là 4.018 lớp, 257.209 lượt người tham gia để tuyên truyền, phổ biến các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới. Về đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn sau 7 năm đã tổ chức đào tạo 11 nghề, 173 lớp với tổng số 5.404 học viên tham gia; số học viên được cấp giấy chứng nhận nghề 4.968/5.404 đạt 91,9%; tỉ lệ người sau khi học nghề duy trì việc làm, cho thu nhập tăng thêm đạt > 70%.
Riêng năm 2018, Trung tâm tiếp tục triển khai xây dựng 30 dạng mô hình, khoảng 60 điểm trình diễn trên địa bàn toàn tỉnh. Tiếp tục phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng để đẩy mạnh công tác tuyên truyền hoạt động khuyến nông, duy trì tập san thông tin và trang website khuyến nông. Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ khuyến nông tỉnh, huyện 4 lớp, khuyến nông xã/phường/thị trấn 36 lớp, khuyến nông thôn bản, công tác viên và cán bộ thôn bản 28 lớp; tập huấn nông dân 35 lớp do Trung tâm tổ chức và 1.000 lớp do các Trạm khuyến nông huyện/Thành phố/Thị xã thực hiện. 
Ngoài ra, hàng năm Trung tâm khuyến nông tỉnh, các Trạm khuyến nông cấp huyện còn phối hợp với các dự án, doanh nghiệp thuộc lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp và từ nguồn ngân sách cấp huyện đã tiến hành tổ chức xây dựng hàng chục mô hình, hàng trăm lớp tập huấn cho cán bộ và nông dân theo đúng nội dung và chất lượng yêu cầu.
Từ những thành công, hiệu quả đem lại của việc xây dựng mô hình và công tác chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật thông qua tuyên truyền, đào tạo, tập huấn khuyến nông những năm gần đây đã góp phần đưa nhanh các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất với nhiều dạng mô hình khác nhau, hình thành nên các vùng sản xuất tập trung, cung cấp nguyên liệu cho nhà máy, phục vụ chế biến và xuất khẩu. Thúc đẩy tăng nhanh năng suất, sản lượng cây trồng, vật nuôi và giá trị kinh tế nông sản trên đơn vị diện tích, góp phần vào thành tích chung tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, chung sức cùng xã hội hoàn thành tiêu chí về nông nghiệp trong xây dựng nông thôn mới. 
Tuy nhiên, công tác chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện nay đang đặt ra những yêu cầu, thách thức cao hơn. Nên việc lựa chọn nội dung, phương pháp xây dựng mô hinh, tuyên truyền, đào tạo, tập huấn là rất quan trọng, cần được đổi mới thường xuyên nhưng phải phù hợp với đối tượng và tình hình sản xuất nông nghiệp từng vùng, từng địa phương. Những nội dung, nhiệm vụ cần tập trung đó là:
Thứ nhất, để mô hình trình diễn thành công, đạt hiệu quả kinh tế cao thì việc xác định mô hình cần được nghiên cứu, lựa chọn một cách kỹ lưỡng, khoa học, đảm bảo tính an toàn, hiệu quả, phù hợp với điều kiện sản xuất của địa phương và đáp ứng nhu cầu thị trường, có tính đến liên kết chuỗi trong sản xuất. Đồng thời, tăng cường hơn nữa vai trò tham gia quản lý của Nhà nước các cấp tỉnh, huyện, xã trong việc hoạch định chính sách, quy hoạch vùng, xây dựng cơ sở hạ tầng, chủ trương nhân rộng mô hình... nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng kết quả mô hình vào sản xuất, phát triển kinh tế địa phương.
    Thứ hai, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tryền thông như Đài phát thanh truyền hình, Báo Nghệ An, website .. để đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phát huy lợi thế và nâng cao hiệu quả công tác truyền thông. 
Thứ ba, phương pháp đào tạo, tập huấn cần phải đổi mới theo hướng đa dạng, linh hoạt phù hợp với đối tượng, nội dung và điều kiện cụ thể. Các nội dung đào tạo, tập huấn, dạy nghề phải được xác định, lựa chọn phù hợp với nhu cầu người học, điều kiện canh tác, trình độ, khả năng sản xuất nông nghiệp của từng vùng, từng địa phương; Gắn đào tạo, tập huấn, dạy nghề với mô hình trình diễn khuyến nông, mô hình sản xuất có hiệu quả, áp dụng các phương pháp giảng dạy tiên tiến, đưa nội dung thực hành, tham quan thực tế vào chương trình để nâng cao chất lượng. Lấy hiệu quả việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật của người dân để làm thước đo cho chất lượng công tác thông tin tuyên truyền, đào tạo và tập huấn.
Thứ tư, chú trọng nâng cao năng lực, chuyên môn hóa cho đội ngũ cán bộ khuyến nông tỉnh, huyện làm công tác chỉ đạo xây dựng mô hình, thông tin tuyên truyền, đào tạo, tập huấn, tư vấn dịch vụ mới đạt chất lượng, hiệu quả cao. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp trang thiết bị phục vụ công tác thông tin tuyên truyền, đào tạo và tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật.
Thứ năm, đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát hoạt động xây dựng mô hình, thông tin tuyên truyền, đào tạo, tập huấn, dạy nghề để kịp thời điều chỉnh, lựa chọn giải pháp phù hợp nâng cao hiệu quả các nội dung triển khai thực hiện.
Do đó, muốn nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động khuyến nông thông qua xây dựng mô hình trình diễn, thông tin tuyên truyền, đào tạo, tập huấn khuyến nông, đào tạo nghề nông nghiệp thì cần phải chú trọng thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp từ nội dung, phương pháp, hình thức hoạt động cho đến việc nâng cao năng lực cán bộ chỉ đạo xây dựng mô hình, làm công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn và đầu tư cơ sở vật chất,... Có như vậy hoạt động khuyến nông nâng cao được chất lượng, hiệu quả, sức lan tỏa mới rộng lớn, từ đó giúp người dân có cơ hội được tiếp cận và áp dụng nhanh các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng trên một đơn vị diện tích cây trồng, chuồng nuôi./.
                                        
                                        Cao Tuấn
                                 Trung tâm Khuyến nông Nghệ An